طرح درس سالانه

طرح درس سالانه چیست ؟

آموزش پرورش همانطور که از نامش پیداست در تلاش است آموزش را در کنار پرورش دانش آموزان تحقق ببخشد، به همین منظور روانشناسان برجسته حوزه آموزش و پرورش هرساله طرح درسی را در نظر می گیرند که بهره گیری دانش آموزان از جلسات درس را بالا ببرد. به بیان دیگر طرح درس سالانه شامل پیش بینی و تنظیم مجموعه فعالیت هایی است که یک معلم به منظور نظم دادن به کلاس درس خود تدارک می بیند.

 

در طول جلسات آموزشی ممکن است گاهی وقت زیادی به دلیل تکراری و غیر ضروری بودن مطالب هدر رود لذا یک طرح درس خوب معلم را در چنین مواقعی یاری می دهد و موجب می شود معلم بتواند از تمام وقت کلاس در جهت رو به جلو استفاده کند. در حقیقت طرح درس سالانه کلیه بخش های مطالب مورد نیاز را در درس می گنجاند.

 

میتوان گفت طرح درس سالانه علاوه بر نظم دادن به فعالیت آموزشی کلاس، از سردرگمی معلم جلوگیری می کند و باعث می شود آموزگار و حتی دانش آموزان بدانند در یادگیری یک درس چه فعالیت هایی را باید گام به گام انجام دهند. البته عوامل زیادی در تعیین یادگیری و مدت زمان تدریس نقش دارند و معلم می تواند بدون نوشتن و پیاده سازی طرح درس سالانه نیز کلاس خود را اداره نماید ولی برای سازماندهی بهتر کلاس، تنظیم طرح درس سالانه بسیار موثر است.

 

پس از اعلام نتایج نهایی آزمون استخدام آموزش و پرورش، داوطلبان پذیرفته شده باید برای شرکت در دوره مهارت آموزی ثبت نام خود را انجام داده و در دوره های یکساله تربیت معلم شرکت نمایند. در این دوره اصول نگارش یک طرح درس خوب آموزش داده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله زیر را مطالعه کنید.

 

بیشتر بخوانید: دوره های مهارت آموزی آموزش و پرورش

نگارش طرح درس سالانه

تا به اینجای مقاله توضیح داده شد که طرح درس سالانه برنامه ای است که مراحل تدریس آموزگار در جلسات درس با توجه به مطلب درسی و مدت زمان کلاس را تنظیم می کند. طرح درس سالانه از بروز خطا و ابهامات معلمان در جلسات آموزشی جلوگیری به عمل می آورد.

 

در این بخش از مقاله نحوه نوشتن طرح درس سالانه به اطلاع معلمان معزز رسانده می شود. باید گفت که در این قسمت جدول خامی تحت عنوان طرح درس سالانه ارائه نخواهد شد زیرا هر درس و کتابی شرایط خاص و مرتبط به خود را دارد و نمی توان برای همه درس ها طرح درس سالانه مشترکی استقاده کد. لذا در ادامه مقاله نکاتی آموزش داده می شود که به معلمان در نگارش یک طرح درس خوب و کاربردی کمک کند.

 

لازم به ذکر است برخی از معلمان برای شفاف سازی در امر تدریس علاوه بر نگارش طرح درس سالیانه، طرح درس ماهیانه، ترمی و طرح درس روزانه خود را نیز می نویسند. آموزگاران می توانند از گام هایی که در ادامه مقاله آورده شده است برای تدوین انواع طرح درس ها استفاده کنند. گام های تدوین یک طرح درس سالانه استاندارد و کاربردی به شرح زیر می باشد:

 

گام اولی که یک آموزگار در نوشتن طرح درسی خود باید بکار بگیرد تهیه تقویم طرح است که برای این کار می بایست برای یک سال تحصیلی، تعداد هفته ها، روز ها و ساعت هایی که برای تدریس در نظرگرفته شده است، محاسبه و تنظیم نمود.

 

برای مثال اگر برای درس علوم کلاس پنجم ابتدایی هفته ای سه ساعت در سه جلسه در نظر گرفته شده باشد، مجموعه جلسات در تقویم طرح باید نوشته شود در هر ماه 12 جلسه یا 12 ساعت. البته برای تنظیم تقویم طرح تعداد جلسات و تاریخ ها باید بدون احتساب تعطیلات رسمی و ایام امتحانات و.. نوشته شود.

 

آموزگاران باید به این نکته توجه کنند که اگر تعطیلات رسمی، ایام امتحانات و تعطیلات احتمالی از قبل پیش بینی شده و از کل جلسات حذف شود، زمان تدریس و مفید سالیانه و ماهیانه باقی خواهد ماند.

 

آموزگاران در گام دوم باید محتوای درسی، مطالب ضروری و فعالیت های آموزشی را با احتساب زمان لازم برای تمرین و یادگیری درس به سه دوره سه ماهه تقسیم بندی کنند. معلمین می توانند برای آسانی کار خود کل محتوای کتاب یا ماده درسی در طول سال را به سه دوره ماهیانه اول، دوم و سوم تقسیم نمایند. البته این مورد باید در نظر گرفته شود که طبیعتا در سه ماهه سوم به دلیل تعطیلات نوروزی، شروع امتحانات پایان ترم و.. زمان تدریس کمتر و محدودتر خواهد بود.

 

بعد از تقسیم سه دوره ماهیانه، کل محتوای فصل ها و فعالیت های آموزشی تقسیم بندی شده در طول سه ماه باید به واحد های کوچکتر درسی تقسیم شود. البته برای این کار باید محتوای مناسبی برای تک تک جلسات با در نظرگیری مدت تدریس قرار داده شود.

 

معلمان در گام بعدی نگارش طرح درس سالیانه باید هدف تدریس هر جلسه آموزشی را مشخص کنند. به این ترتیب که یک چشم انداز کلی از روند تدریس خود را در نظر بگیرند و تعیین کنند در آن جلسه درسی هدف اصلی تدریس چیست، نحوه مطالعه کتاب های سخت را اموزش داده و در نهایت نتیجه کلی به کجا خواهد رسید.

 

گام نهایی در نوشتن طرح درس سالیانه، تعیین و پیش بینی فعالیت های آموزشی دیگری است که برای تمرین خارج از مدرسه دانش آموزان ترتیب داده می شود. این فعالیت های آموزشی به یادگیری عمیق دانش آموزان کمک بسیاری می کند و باعث می شود آنها درک عمیق تری از مطالب درسی داشته باشند.

 

مراحلی که در بالا آموزش داده شده است، گام های کلی است که آموزگاران در نوشتن یک طرح درس سالیانه خود باید در نظر بگیرند. آموزگاران می توانند چند نکته زیر را برای نوشتن طرح درس سالیانه مفصل تر در نظر بگیرند:

 

آموزگاران می توانند برای اطمینان خاطر خود در جلسات درس بعد از نوشتن هدف کلی آن جلسه درسی، هدف های میانی درس را نیز تدوین کنند به این ترتیب که بر اساس هدف کلی درس، اهداف میانی که در قالب موضوعی ریزتر و محدودتر است، آورده شود. به بیان دیگر، هدف های میانی همان زیرمجموعه هدف کلی درس است.

 

معلمین می توانند پس از نوشتن هدف های میانی و جرئی، آنها را به هدف های رفتاری تبدیل کنند. البته باید گفت هدف های رفتاری هر جلسه ممکن است متفاوت باشد چراکه این رفتارها بر اساس شرایط و محتوای درسی تنظیم می شوند. این رفتار های عملکردی باید از آسان به سخت یا پیش نیاز و پس نیاز مرتب شوند.

 

یکی دیگر از نکاتی که می توان در تدوین طرح درس به آن اشاره کرد در نظر گرفتن رفتار ورودی دانش آموزان است که اطلاعات مربوط به پیش نیاز های درس جدید را شامل می شوند و آموزگاران می توانند در طرح درس خود، فعالیت هایی را به این بخش اختصاص دهند.

 

معلمانی که قصد شرکت در آزمون ضمن خدمت فرهنگیان جهت کسب مدرک مهارت های معلمی را دارند می توانند از طریق سایت رایا درس اقدام نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر و ورود به سایت رایا درس می توانید مقاله ای که لینک آن را در قسمت زیر قرار داده ایم، مطالعه نمایید.

بیشتر بخوانید: سایت رایا درس

دانلود طرح درس سالانه

تا اینجای مقاله آموزگاران به طور کامل با چیستی طرح درس سالیانه و نحوه نگارش آن آشنا شده اند، در این بخش به منظور سهولت در دسترسی آموزگاران و شفاف سازی بیشتر آنها چند نمونه از طرح درس از پایه ها و مقاطع مختلف تحصیلی آورده شده است.

 

معلمان گرامی می توانند نمونه طرح درس های رایگان فوق را دانلود نمایند و جزئیات هرکدام از جدول ها و نحوه نگارش آنها را باهم مقایسه کنند و در تدوین طرح درس سالانه خود بکار بگیرند. بررسی چند نمونه از طرح درس سالیانه برای اموزگاران بسیار مفید است و موجب می شود راحت تر بتوانند طرح درسی مناسب جلسات اموزشی خود تهیه کنند. و پس از اتمام آموزش به دانش آموزان نحوه برگزاری امتحانات مدارس تعیین شده و دانش آموزان مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

 

دانلود طرح درس

طرح درس فارسی سوم

طرح درس علوم سوم

 

سامانه رتبه بندی معلمان به منظور اجرای طرح نظام رتبه بندی معلمان با هدف افزایش کیفیت نظام آموزشی کشور شروع به کار کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و ورود به سامانه رتبه بندی معلمان می توانید مقاله ای که لینک آن را در قسمت زیر قرار داده ایم، مطالعه نمایید.

بیشتر بخوانید: سامانه رتبه بندی معلمان

مزایای نوشتن طرح درس سالانه

نگارش یک طرح درس خوب برای جلسات آموزشی بسیار کارآمد است و معلم را در زمینه های بسیاری یاری می رساند. همچنین با استفاده از طرح درس معلم برنامه زمانی دقیقی داشته و دچار کمبود وقت و یا اتلاف آن نمی شود. در ادامه برخی از مزایای داشتن طرح درس سالانه ارائه شده است.

 

ایجاد انگیزه دانش آموزان

ایجاد محیطی جذاب و پویا در کلاس های درس

یادگیری عمیق تر و بهتر دانش آموزان

استفاده از وسایل آموزشی به نحو احسنت

پیش بینی سوال های مناسب

سازمان دهی و ایجاد برنامه ای منظم در تدریس آموزگاران

استفاده از نتیجه یک طرح درس در مراحل بعدی آموزش و بیشتر شدن تجربه آموزگاران در تدریس

استفاده حداکثری از زمان کلاس

تحقق بهتر اهداف درسی

کاهش بی نظمی در کلاس

 

لذا توصیه می شود به منظور نظم دادن به جلسات آموزشی، تمام آموزگاران در هر مقطع تحصیلی اقدام به تدوین طرح درس ملی مناسب محتوای درسی خود نمایند چراکه با این کار اهداف تدریس خود را چه از نظر کمی چه کیفی می توانند تحقق ببخشند.

 

کارشناسان سامانه مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص طرح درس سالانه را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا در اختیار متقاضیان قرار دهند. همچنین پیشنهاد می کنیم برای اطلاع از تازه ترین اخبار مربوط به این حوزه عضو کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام هیوا باشید.

در ادامه بخوانید: رشته تربیت معلم

سوالات متداول

1- ✔️ طرح درس سالانه چیست؟

✔️ طرح درس سالانه شامل پیش بینی و تنظیم مجموعه فعالیت هایی است که یک معلم به منظور نظم دادن به کلاس درس خود تدارک می بیند.

2- ✔️ گام های تدوین یک طرح درس سالانه چه چیز هایی است؟

✔️ گام اولی که یک آموزگار در نوشتن طرح درسی خود باید بکار بگیرد تهیه تقویم طرح است. سایر گام ها در این مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ مزایای نوشتن طرح درس سالانه چیست؟

✔️ ایجاد انگیزه دانش آموزان، ایجاد محیطی جذاب و پویا در کلاس های درس و... سایر مزایا در این مقاله قرار داده شده است.