هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی چیست؟

برای معرفی فرآیند هدایت تحصیلی و آزمون رغبت و توانایی دانش آموزی، می توان بیان نمود که هدایت تحصیلی، دانش آموزان را در بهبود عملکرد تحصیلی و اولویت بندی رشته های مورد نظر بر اساس استعداد و علاقه آن ها، مشاوره و راهنمایی می نماید. در واقع طبق تعریفی که در آئین نامه هدایت تحصیلی نیز عنوان شده است این طور می توان بیان کرد که، هدایت تحصیلی فرآیندی است که طی آن با ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموز کمک می شود تا استعداد ها، توانایی ها، علایق و ویژگی های شخصیتی خود را شناخته و با توجه به ماهیت شاخه ها و رشته های تحصیلی، حرفه ها و مشاغل مورد نیاز جامعه را بررسی نماید و بر اساس آن اقدام به انتخاب و اولویت بندی رشته های تحصیلی نماید.

 

بنابراین از اجرای هدایت تحصیلی پایه نهم این طور می توان برداشت کرد که، آموزش و پرورش این فرآیند را به عنوان راهکاری برای آشنایی بیشتر دانش آموزان با استعداد ها و ضعف های خود و همچنین سازماندهی رشته های انتخاب شده دانش آموزان بر اساس ظرفیت بازار های شغلی در نظر گرفته است. به عبارت دیگر آموزش و پرورش با توجه به ظرفیت های مدارس در رشته های مختلف و همچنین ظرفیت رشته های مختلف، اقدام به هدایت تحصیلی دانش آموزان می نماید.

 

در سال گذشته، سامانه همگام و پادا برای دریافت فرم هدایت تحصیلی پایه نهم و انجام مراحل آن برای دانش آموزی در نظر گرفته شده بود، اما در سال جاری با توجه به تغییرات سامانه ای آموزش و پرورش، صفر تا صد هدایت تحصیلی و انجام آزمون ها در سامانه پنجره واحد خدمات الکترونیک آموزش و پرورش مای مدیو انجام می شود. دانش آموزان می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر از انجام مراحل هدایت تحصیلی و سایت آن، به مقاله ای که لینک آن در ادامه قرار داده شده است مراجعه نمایند.

بیشتر بخوانید: سایت هدایت تحصیلی

اهداف انجام فرآیند هدایت تحصیلی

با توجه به این که هدایت تحصیلی به عنوان یک فرآیند آموزشی و راهنمای تحصیلی معرفی می گردد، لذا برنامه ریزی های آن نیز به همین منظور سازماندهی شده و برای کمک به دانش آموزان در کشف و ارتقا استعداد ها و توانایی هایشان انجام می گیرد. به جهت توضیح واضح تر این مطلب در این قسمت اهداف انجام فرآیند هدایت تحصیلی توضیح داده شده است که دانش آموزان می توانند با مطالعه آن، اطلاعات جامعی از این فرآیند کسب نموده و برای پاسخ به سوالات آزمون هدایت تحصیلی استرس کمتری داشته باشند. طبق آئین نامه هدایت تحصیلی متوسطه اول اهداف در نظر گرفته شده از اجرای این فرآیند عبارتند از:

 

شناسایی استعداد ها، توانایی ها، علایق و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان.

 

راهنمایی و کمک به دانش آموزان در انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی، متناسب با استعداد ها و همچنین تقویت روحیه دستیابی به اهداف آینده شغلی در آن ها.

 

راهنمایی و هدایت دانش آموزان در زمینه انتخاب رشته و دنبال کردن علایق، طبق سیاست های آموزشی کشور.

 

نکته مهم این است که دانش آموزان می بایست با تمامی رشته های تحصیلی و مشاغل مرتبط با آن ها آشنا شده و سپس انتخاب های خود را اولویت بندی نموده و در زمان اعلام شده توسط آموزش و پرورش در آزمون های مربوطه شرکت نمایند. آموزش و پرورش معمولا تمامی اخبار مرتبط با انتخاب رشته را در سایت های خود اطلاع رسانی می کند. متثاضیان می توانند با مراجعه به مقاله ای که لینک آن در ادامه قرار داده شده است، از آخرین اخبار در سایت اطلاع رسانی هدایت تحصیلی آگاه شوند.

بیشتر بخوانید: سامانه اطلاع رسانی هدایت تحصیلی

عوامل تاثیر گذار بر فرآیند هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی، برنامه ریزی متوازن و هدفمندی است که بر اساس عوامل زیادی جمع بندی شده و امتیازدهی می شود. با توجه به این که هدایت تحصیلی مرتبط با اولویت بندی ها و نتایج تست استعداد یابی رشته تحصیلی دانش آموزان و انتخاب رشته تحصیلی آن ها می باشد، لذا علاوه بر این عوامل درونی، یکسری عوامل بیرونی نیز وجود دارد که بیشترین تاثیر را بر این اولویت بندی ها می گذارند. که در ادامه عوامل تاثیر گذار بر فرآیند هدایت تحصیلی و میزان تاثیر آن ها بر روی این فرآیند ذکر شده است.

 

عوامل تاثیر گذار بر فرآیند هدایت تحصیلی
نمرات دوران متوسطه اول (راهنمایی )	35%
آزمون  استعداد ( هوش )	15%
آزمون رغبت	15%
نظر دبیران	10%
نظر دانش آموزان	10%
نظر والدین	5%
نظر مشاور	10%

 

همانطور که پیش تر نیز به آن اشاره شد، تمامی آزمون های هدایت تحصیلی در سامانه پنجره واحد خدمات الکترونیک آموزش و پرورش به آدرس my.medu.ir انجام می شود و دانش آموزان می توانند با وارد کردن کدملی و سریال شناسنامه خود، اقدام به ورود به این سامانه نمایند. همچنین بسیاری از امکانات دیگر مانند نقل و انتقال دانش آموزان در مدارس نیز از طریق این سامانه انجام می شود. متقاضیان می توانند برای اطلاع از امکانات این سامانه به مقاله ای که لینک آن در ادامه قرار داده شده است مراجعه نمایند.

بیشتر بخوانید: مای مدیو

اولویت بندی رشته ها برحسب فرآیند هدایت تحصیلی

با وجود این که هدایت تحصیلی و اولویت بندی رشته های انتخابی، بیشتر بر اساس علایق و توانایی های دانش آموزان انجام می شود، اما همان طور که گفته شد کسب حد نصابی از نمرات دروس تخصصی برخی از رشته ها و شاخه های تحصیلی نیز بسیار مهم و تاثیر گذار است. والدین و مشاوران می توانند با معرفی رشته های انتخاب رشته پایه نهم، کمک شایانی را برای دانش آموزان داشته باشند تا بهترین و مناسب ترین گزینه را با توجه به استعداد های خود انتخاب نمایند. با توجه  به اهمیت این موضوع و شرح موارد عنوان شده در جدول زیر به بررسی حدود و حداقل میزان نمرات دریافتی هر یک از رشته ها و شاخه های تحصیلی آن ها به طور کامل پرداخته شده است.

 

 

حداقل نمره لازم برای دروس تخصصی شاخه های گروه نظری
ریاضی فیزیک	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	_
	حد نصاب میانگین 3 سال	14	13	-
علوم تجربی	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	-
	حد نصاب  میانگین 3 سال	13	14	-
علوم و معارف	دروس تخصصی مرتبط	معارف اسلامی	زبان عربی	زبان و ادبیات فارسی
	حد نصاب میانگین 3 سال	14	13	12
علوم انسانی	دروس تخصصی 3 سال	زبان و ادبیات فارسی	مطالعات اجتماعی	زبان عربی
	حد نصاب میانگین 3 سال	14	13	12

 

همانظور که در جدول نیز به آن اشاره شد، انتخاب رشته نیازمند کسب نمرات خاصی در درس های مختلف می باشد که با توجه به رشته متفاوت می باشد. دانش آموزان برای انتخاب رشته های نظری می بایست با توجه به موارد مختلفی مانند شرایط هدایت تحصیلی رشته انسانی، تجربی و ریاضی و مطالعه دقیق آن ها برای مطالعات خود برنامه ریزی داشته باشند تا در زمان انتخاب رشته و هدایت تحصیلی، به دلیل عدم عایت شرایط مشکلی برای آن ها ایجاد نشود.

 

 

حد نصاب نمره لازم برای دروس تخصصی مرتبط با شاخه های گروه فنی و حرفه ای
رشته های زمینه هنر	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	10	12	12
رشته های زمینه کشاورزی	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب  میانگین 3 سال	-	10	12	12
رشته های زمینه خدمات	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	-	12	12
رشته های زمینه صنعت	دروس تخصصی 3 سال	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	10	12	12

 

دانش آموزانی که علاقه زیادی به مطالعه دروس تئوری نداشته و بیشتر علاقه مند به تحصیل در رشته هایی دارند که به صورت آموزش های عملی باشد می توانند رشته های هنرستان فنی و حرفه ای را انتخاب نمایند. هنرستان های فنی و حرفه ای در سال های اخیر، رشته های بسیار متنوعی مانند نقاشی، سینما، کامپیوتر، تربیت بدنی، نقشه کشی و سایر موارد را ارائه می دهند. لازم به ذکر است که دانش آموزانی که در این رشته ها تحصیل می کنند، معمولا سریع تر از سایر افراد به بازار کار راه می یابند.

 

 

حد نصاب نمره لازم برای دروس تخصصی مرتبط با شاخه های گروه کارو دانش
رشته های زمینه هنر	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	-	12	12
رشته های زمینه کشاورزی	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب  میانگین 3 سال	-	10	10	12
رشته های زمینه خدمات	دروس تخصصی مرتبط	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	-	12	12
رشته های زمینه صنعت	دروس تخصصی 3 سال	ریاضی	علوم تجربی	فرهنگ و هنر	کارو فناوری
	حد نصاب میانگین 3 سال	10	-	10	12

 

معمولا آموزش و پرورش پس از انجام صفر تا صد هدایت تحصیلی، نتایج آن را از طریق فرم هدایت تحصیلی اعلام می کند و دانش آموزان می بایست این فرم و نتایج را برای ثبت نام در پایه دهم همراه خود داشته باشند. لازم به ذگر است که مدارس با توجه به اولویت های دانش آموزان اقدام به ثبت نام آن ها در رشته های مختلف می نمایند. به این ترتیب که ابتدا دانش آموزانی که خواهان تحصیل دراولویت اول هدایت تحصیلی خود هستند را ثبت نام و در صورت داشتن ظرفیت، دانش آموزانی که خواهان تحصیل در رشته اولویت دوم خود هستند را در رشته مورد نظر پذیرش می کنند.

 

بیشتر بخوانید: اعلام نتایج هدایت تحصیلی

 

آیا هدایت تحصیلی قابل تغییر است؟

در برخی مواقع پس از اعلام نتایج هدایت تحصیلی و مشاهده اولویت بندی های دانش آموزان، کلمه "خیر" در ستون مقابل برخی رشته ها درج شده که این به آن معنی می باشد که دانش آموز مجاز به ثبت نام در رشته مذکور نمی باشد که مواجه شدن و رفع آن از نکات مهم آیین نامه هدایت تحصیلی می باشد. همچنین ممکن است که دانش آموز در اولویت های خیلی پایین مجاز به انتخاب رشته مورد نظر خود شده باشد و مدارس ظرفیت ثبت نام وی را نداشته باشند که یکی از پرسش های بسیار مهم این گروه از دانش آموزان این می باشد که آیا هدایت تحصیلی قابل تغییر است؟

 

برای پاسخ به این سوال می بایست بیان نمود که آموزش و پرورش به منظور یاری رسانی به این گروه از دانش آموزان، اقدام به در نظر گرفتن فرصتی برای شرکت در امتحان تعیین رشته مجدد پایه نهم نموده است و علاقه مندان می توانند در نوبت شهریور ماه، دوباره در امتحان های خود شرکت نمایند. هدایت تحصیلی دانش آموزانی که در نوبت شهریور موفق به اخذ نمرات بالاتر شوند دوباره بررسی شده و در صورت موافقت آموزش و پرورش برگه نتایج هدایت تحصیلی جدید برای آن ها صادر می شود.

 

همچنین لازم به ذکر است که در صورتی که دانش آموزی پس از ثبت نام و تحصیل در پایه دهم، متوجه عدم علاقه خود نسبت به دروس شود، می تواند با توجه به شرایطی اقدام به تغییر رشته نماید. از شرایط مهم برای تغییر رشته دانش آموزان می توان به تکمیل فرم تغییر رشته، موافقت آموزش و پرورش منطقه، ناحیه یا شهرستان و در نهایت کسب نمره قبولی در امتحانات دروس تخصصی رشته مورد نظر اشاره کرد.

 

در ادامه بخوانید: شرایط تغییر رشته در دبیرستان

 

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص جزئیات هدایت تحصیلی و نکات مهم صفر تا صد هدایت تحصیلی را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

سوالات متداول

1- ✔️ هدایت تحصیلی چه فرآیندی است؟

✔️ با توجه به مطالب عنوان شده در متن مقاله، هدایت تحصیلی فرآیندی است که دانش آموزان را طبق استعداد های و توانایی هایی که دارند در زمینه انتخاب رشته راهنمایی می نماید. برای دریافت توضیحات کامل تر به مقاله بالا مراجعه فرمایید.

2- ✔️ عوامل موثر بر نتایج هدایت تحصیلی چه عواملی هستند؟

✔️ عواملی همچون نتایج عملکرد  تحصیلی، نتایج آزمون های مشاوره ای و سایر عوامل مشابه دیگر که در این مقاله به طور کامل بررسی شده و امتیاز بندی های آن ها نیز مشخص شده است.

3- ✔️ هدف از انجام فرآیند هدایت تحصیلی چیست؟

✔️ هدف از انجام این فرآیند، هدایت و راهنمایی درست دانش آموزان در انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی مناسب طبق شرایط موجود در بازارهای شغلی می باشد که در این مقاله به طور مفصل توضیح داده شده است.