معرفی رشته جغرافیا

معرفی رشته جغرافیا

داوطلبانی که مرحله آزمون کتبی کنکور سراسری را با موفقیت گذرانده اند، اکنون به دنبال اطلاعات لازم جهت انتخاب رشته کنکور می باشد. انتخاب رشته کنکور یکی از مهم ترین و سرنوشت سازترین مراحل پذیرش در دانشگاه و یافتن شغل مناسب است. بنابراین در انتخاب آن باید نهایت دقت را داشت.

 

یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته جغرافیا است. اکثر داوطلبانی که رتبه و تراز مناسب برای انتخاب رشته این مجموعه کسب کرده اند به دنبال یافتن اطلاعاتی در این خصوص هستند که رشته جغرافیا چیست؟ شامل چه مباحثی شده و بازار کار آن پس از فارغ التحصیلی چیست؟ برای پاسخ به این دسته از سوالات در ادامه مقاله به معرفی رشته جغرافیا می پردازیم.

 

"جغرافیا، یعنی کشور شناسی" این، دیدگاهی است که در ذهن بسیاری از دانش آموزان وجود دارد. زیرا دانش آموزان در کتاب جغرافیای خود، بیش از هر چیز درباره وسعت، محصولات و وضعیت آب و هوای کشور های مختلف مطالعه می کنند. در حالی که در رشته جغرافیا فقط یک درس در شاخه جغرافیای طبیعی، تحت عنوان "جغرافیای قاره ها" وجود دارد و تمام مباحث این رشته کاربردی و فنی است.

 

در یک کلام می توان گفت که موضوع جغرافیا "مکان" است و این علم، مکان را تا جایی که به زندگی انسان مربوط می شود، مطالعه می کند و در این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی های آن مانند سردی و گرمی، حاصلخیزی، سستی و سختی، شوری و شیرینی، خشکی و رطوبت و هزاران ویژگی دیگر بشناسد. به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین، روش اصلی مطالعه جغرافیا است.

 

جغرافیا در مقطع کارشناسی در پنج شاخه اصلی جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی، کارتوگرافی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری و جغرافیای سیاسی ـ نظامی ارائه می شود و هر یک از گرایش های جغرافیای طبیعی و انسانی دارای شاخه های متعددی است. البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در 8 واحد تخصصی است و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه ها در دفترچه راهنمای آزمون سراسری، گرایش های موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا که در آن دانشگاه تدریس می شود، اشاره نموده اند. 

 

بیشتر بخوانید: معرفی رشته های دانشگاهی

 

 

آمار و مبانی ریاضی در رشته جغرافیا اهمیت ویژه ای دارد زیرا تهیه مدل های مختلف و نمایش آن ها مانند محاسبه سطح جزر و مد دریا، محاسبه بارش باران یا محاسبه آب های زیر زمینی از طریق علم آمار و احتمالات و زبان ریاضی ممکن است. همچنین هندسه و ریاضی دو پایه مهم گرایش کارتوگرافی است و به همین دلیل به اعتقاد بسیاری از استادان رشته جغرافیا بهتر است که برای این گرایش از بین داوطلبان گروه ریاضی فیزیک دانشجو پذیرفته شود. علاوه بر هندسه و ریاضی دانشجوی این رشته بخصوص دانشجوی جغرافیای انسانی باید به علوم اجتماعی علاقه مند بوده و درک خوبی از مسائل اجتماعی داشته باشد تا بتواند مسائل اجتماعی و جمعیتی شهر را بررسی کرده و راه حل های مناسبی برای مشکلات موجود ارائه دهد. 

 

تا این بخش در خصوص مجموعه جغرافیا که در دفترچه انتخاب رشته کنکور کد رشته هایی از آن ارائه شده است توضیحاتی داده شد. اما داوطلبان علاقه مند به این رشته چگونه می توانند موفق به قبولی نهایی در گرایش های آن شوند؟ مسلما داشتن مشاور و ترتیب اولویت های انتخاب رشته می تواند موفقیت داوطلبان کنکور را تضمین کند. در مقاله زیر اطلاعاتی در خصوص داشتن بهترین انتخاب رشته به داوطلبان داده شده است.

 

بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب رشته کنکور

دروس رشته جغرافیا در دانشگاه

پس از معرفی رشته جغرافیا و چیستی آن، نوبت به معرفی انواع دروس عمومی و تخصصی آن می رسد. ممکن است برخی از داوطلبان متقاضی انتخاب رشته دانشگاه آزاد و سراسری، به رشته جغرافیا علاقه داشته باشند، اما درس های موجود در طول تحصیل دانشگاه را دوست نداشته و همین امر در آینده سبب ترک تحصیل و یا انصراف از تحصیل آن ها شود.

 

همان طور که می دانید مدت مجاز تحصیل مقطع لیسانس حدود چهار سال و برابر با هشت نیمسال تحصیلی می باشد. البته این مهلت بر اساس تبصره و قوانینی که از طریق وزارت علوم به دانشگاه ها اعلام شده، تغییر می کند و دانشجو تا زمانی که تمامی تعداد واحدهای کارشناسی خود را پاس نماید می تواند در چارچوب قوانین موجود دانشگاه، به ادامه تحصیل بپردازد. بنابراین دانشجویان رشته جغرافیا نیز باید با اطلاع از دروس عمومی و اختصاصی خود به تحصیل در هشت نیمسال تحصیلی و یا بیشتر بپردازند. در ادامه این دروس ارائه شده است.

 

دروس تخصصی گرایش ژئومورفولوژی: ژئومورفولوژی مناطق شهری، نقشه ها و نمودارهای ژئومورفولوژی، هیدرولوژی کاربردی، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، تفسیر نقشه (توپوگرافی و زمین شناسی)، پایان نامه.

 

دروس مشترک در شاخه های مختلف جغرافیا: جغرافیای آب ها، جغرافیای خاک ها، جغرافیای زیستی، آب و هوای ایران، ژئومورفولوژی ایران، منابع و مسائل آب ایران، اصول و روش های برنامه ریزی ناحیه ای، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای روستایی، مبانی جغرافیای اقتصادی (کشاورزی)، مبانی جغرافیای اقتصادی (صنعت)، حمل و نقل و انرژی، جغرافیای سیاسی، مبانی جغرافیای شهری، جغرافیای کوچ نشینی، پژوهش میدانی در جغرافیا (روش تحقیق عملی)، زمین در فضا، ریاضیات، آمار و احتمالات، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی، تاریخ علم جغرافیا، کارتوگرافی (نقشه کشی)، نقشه برداری (نظری و عملی)، نقشه خوانی، روش تحقیق (نظری)، اصول سنجش از دور، کاربرد عکس های هوایی و ماهواره ای در جغرافیا، کامپیوتر در جغرافیا، مبانی علم جغرافیا، زمین شناسی برای جغرافیا، مبانی اقلیم شناسی، آب و هوای کره زمین، مبانی ژئومورفولوژی.

 

دروس اصلی مشترک در گرایش های جغرافیای طبیعی: جغرافیای قاره ها، جغرافیای کواترنر، زمین شناسی ایران، مسائل جغرافیائی مناطق خشک ایران، حفاظت خاک، جنگل و مرتع و مسائل آن در ایران، جغرافیای ناحیه ای ایران، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی، جغرافیای انسانی ایران، نقشه برداری تکمیلی، مبانی محیط زیست، ژئومورفولوژی اقلیمی، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای (با تأکید بر ایران).

 

دروس پایه و اصلی شاخه کارتوگرافی: ریاضیات، سنجش از راه دور، ژئومورفولوژی ایران، جغرافیای آب های ایران، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، متون جغرافیایی به زبان خارجی، جغرافیای خاک ها، جغرافیای نظامی ایران، مبانی جغرافیای سیاسی، فلسفه جغرافیا، زمین در فضا، زمین شناسی برای جغرافیا، مبانی آب و هوا شناسی، جغرافیای آب ها، ژئومورفولوژی عمومی، جغرافیای زیستی، کاربرد آمار در جغرافیا، جغرافیای اقتصادی عمومی، جغرافیای جمعیت، جغرافیای روستایی (عمومی و ایران)، جغرافیای شهری (عمومی و ایران).

 

دروس تخصصی شاخه کارتوگرافی: آمار و احتمالات، کامپیوتر، فیزیک نور، کلیات جغرافیای جهان، تئوری خطاها، فتوگرامتری، تفسیر عکس، هیدروگرافی، نقشه برداری، کارتوگرافی ریاضی، کارتوگرافی موضوعی، عکاسی و فن چاپ، گرافیک، نقشه برداری هیدروگرافی، پروژه کارتوگرافی، کارتوگرافی کامپیوتری، جغرافیای خلیج فارس، ژئودزی عمومی، نجوم ژئودزی، کارتوگرافی، متون جغرافیایی به زبان خارجی، جغرافیای آب های ایران، جغرافیای نظامی در ایران.

 

دروس اصلی مشترک در گرایش های مختلف جغرافیای انسانی: جغرافیای جمعیت ایران، جغرافیای روستائی ایران، جغرافیای شهری ایران، جغرافیای اقتصادی ایران، حمل و نقل انرژی، اصول علم اقتصاد، نظریه های اقتصادی و اقتصاد توسعه، متون جغرافیای انسانی به زبان خارجی، نقشه ها و نمودار های موضوعی در جغرافیای انسانی، ویژگی های جغرافیای انسانی مناطق خشک ایران، جغرافیا و صنعت توریسم، ویژگی های جغرافیائی کشور های توسعه یافته، ویژگی های جغرافیائی کشور های اسلامی، ویژگی های جغرافیائی آسیای میانه، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستائی، جغرافیای تاریخی (با تأکید بر ایران).

 

دروس تخصصی گرایش جغرافیای شهری: اقتصاد شهری، شهر ها و شهرک های جدید، روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران، اصول و روش های برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی شهری در ایران، کارگاه برنامه ریزی شهری و منطقه ای(روش تهیه تفسیر طرح های شهری و منطقه ای)،پایان نامه.

 

دروس تخصصی گرایش جغرافیای روستایی: اصول و روش های برنامه ریزی روستائی، اقتصاد روستائی، روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران، برنامه ریزی روستائی در ایران، کارگاه برنامه ریزی روستائی (روش تهیه و تفسیر طرح های روستائی)، پایان نامه.

 

دروس پایه و اصلی شاخه جغرافیای سیاسی ـ نظامی: این شاخه از جغرافیا به بررسی نقش عوامل جغرافیایی در سرنوشت جنگ ها می پردازد. عواملی مثل وضعیت ارتفاعات، آب و هوا یا وضعیت کشور های همسایه که می تواند نقش بسزایی در سرنوشت یک جنگ و در نتیجه در وضعیت سیاسی یک کشور داشته باشد.

 

دروس تخصصی شاخه جغرافیای سیاسی ـ نظامی: آب و هوای مناطق نظامی ایران، تهیه و تفسیر نقشه های ژئومورفولوژی، ژئومورفولوژی ایران، جغرافیای نظامی ایران، مسائل سیاسی و نظامی ایلات و عشایر ایران، جغرافیای نظامی ترکیه و عراق، جغرافیای نظامی کشور های حاشیه خلیج فارس، جغرافیای نظامی افغانستان و پاکستان، جغرافیای نظامی شوروی، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، جغرافیای سیاسی ایران، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران، جغرافیای سیاسی خلیج فارس، جغرافیای اقتصادی سیاسی جهان سوم، جغرافیای سیاسی جهان اسلام، جنبش ها و نهضت های سیاسی اسلام در قرن 20، هنر جنگ، سیاست خارجی ایران، نقشه های موضوعی، جغرافیای آب های ایران، متون جغرافیا به زبان خارجی.

 

آن دسته از داوطلبانی که هنوز تصمیمی بر انتخاب رشته دانشگاه های آزاد نگرفته اند می توانند با مطالعه مقاله زیر از جزئیات مزایا و معایب انتخاب رشته جغرافیا در دانشگاه آزاد مطلع شوند.

 

بیشتر بخوانید: آیا با رتبه خوب باز در دانشگاه آزاد انتخاب رشته کنیم؟

بازار کار رشته جغرافیا

مهم ترین بخش انتخاب رشته که تاثیر مستقیمی بر آینده داوطلب دارد، بحث موقعیت شغلی و بازارکار هر یک از رشته های تحصیلی در دانشگاه است. چرا که برخی از دانشجویان امیدوارند پس از تحصیل در دانشگاه های شهریه پرداز، بتوانند شغلی پیدا کنند که جبران مبالغ پرداخته شده به عنوان شهریه دانشگاه شان باشد.

 

فارغ التحصیلان گرایش آب و هوا شناسی می توانند در سازمان هوا شناسی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت از محیط زیست، شهرداری ها، ستاد حوادث غیر مترقبه وزارت کشور و مراکز نظامی مشغول به کار شوند. دانشجویان گرایش ژئومورفولوژی نیز می توانند در وزارت جهاد کشاورزی مشغول به کار گردند. مؤسسه تحقیقات آبخیزداری جهاد کشاورزی نیز که لایه های سطحی زمین را برای کنترل فرسایش مطالعه می کند، مرکز مناسبی برای جذب فارغ التحصیلان این رشته است و در نهایت باید به سازمان زمین شناسی به عنوان یکی دیگر از مراکز اشتغال فارغ التحصیلان این رشته اشاره نمود.

 

فارغ التحصیلان کارتوگرافی نیز می توانند در مراکز متعددی مانند سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیای نیرو های مسلح و وزارتخانه های نیرو و معادن مشغول به کار شوند. فارغ التحصیلان جغرافیای انسانی می توانند به عنوان محقق در سازمان برنامه و بودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان محیط زیست، شهرداری ها و وزارتخانه های آموزش و پرورش، مسکن و شهرسازی، کشور، جهاد کشاورزی، معادن و فلزات، دفاع و نفت مشغول به کار شوند و در بخش بازاریابی کارخانجات کشور فعالیت کنند.

 

همچنین در حال حاضر در اکثر کشور های جهان، افرادی که در صنعت توریسم کار می کنند، فارغ التحصیل جغرافیای شهری هستند. چون بخش مهمی از دروس جغرافیای شهری در زمینه توریسم است. استانداری ها و شهرداری ها نیز از مراکز اصلی فعالیت فارغ التحصیل جغرافیای شهری می باشد. جغرافیای نظامی نیز در مقطع لیسانس یک رشته کاربردی است. به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب سازمان های نظامی، انتظامی و سیاسی می شوند و در مراکزی مانند ستاد های تخصصی و عمومی و مراکز مطالعات جغرافیایی نیرو های مسلح و دفتر مطالعات منطقه ای وزارت امور خارجه فعالیت می کنند. 

 

با وجود اینکه نرم افزار انتخاب رشته کنکور هیوا می تواند توضیحاتی را در خصوص محل قبولی داوطلبان به آن ها ارائه دهد، اما همچنان توصیه می شود، پیش از انتخاب رشته با مشاوران و متخصصان این حوزه صحبت کرده و سپس اطلاعات خود را در سایت انتخاب رشته ثبت نمایید. برای اطلاع از نحوه برقراری ارتباط با انواع مشاوران ماهر می توانید به مطالعه مقاله زیر بپردازید.

 

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص رشته جغرافیا را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

 

در ادامه بخوانید: مشاور انتخاب رشته خوب

سوالات متداول

1- ✔️ رشته جغرافیا چیست؟

✔️ رشته جغرافیا علمی است که "مکان" را تا جایی که به انسان مربوط می شود مطالعه کرده و ویژگی های آن را نیر بشناسد.

2- ✔️ لیست دروس عمومی و اختصاصی رشته جغرافیا را چگونه می توان دانلود کرد؟

✔️ لیست دروس تخصصی و عمومی رشته جغرافیا در جدول متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ بازارکار رشته جغرافیا چگونه است؟

✔️ موقعیت های شغلی و بازار کار رشته جغرافیا با توجه به علاقه داوطلب و فراخوان های استخدامی در سطح خوبی قرار دارد و در متن مقاله نام موقعیت های شغلی پیشنهادی ارائه شده است.