معرفی رشته مهندسی منابع طبیعی

معرفی رشته مهندسی منابع طبیعی

داوطلبانی که مرحله آزمون کتبی کنکور سراسری را با موفقیت گذرانده اند، اکنون به دنبال اطلاعات لازم جهت انتخاب رشته کنکور می باشد. انتخاب رشته کنکور یکی از مهم ترین و سرنوشت سازترین مراحل پذیرش در دانشگاه و یافتن شغل مناسب است. بنابراین در انتخاب آن باید نهایت دقت را داشت.

 

یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته مهندسی منابع طبیعی است. اکثر داوطلبانی که رتبه و تراز مناسب برای انتخاب رشته این مجموعه کسب کرده اند به دنبال یافتن اطلاعاتی در این خصوص هستند که رشته مهندسی منابع طبیعی چیست؟ شامل چه مباحثی شده و بازار کار آن پس از فارغ التحصیلی چیست؟ برای پاسخ به این دسته از سوالات در ادامه مقاله به معرفی رشته مهندسی منابع طبیعی می پردازیم.

 

زمین سبز بود، به سبزی بهشت و رودخانه تمیز و شفاف و زلال، و طبیعت با بارش هر باران از شادابی و طراوات لبریز می شد. سال ها گذشت. جمعیت شهر رو به فزونی گذاشت. خانه های تازه ساخته شد و به جای درختان سرسبز، کارخانه ها جان گرفتند. چرخ های تولید کارخانه که به کار افتاد، فاضلاب صنعتی را به میان آب رودخانه جاری ساخت. آن وقت ماهی های کوچک و بزرگ، ذرات آلوده کننده آب را با آب شش هایشان تنفس کردند و گروه گروه جان باختند. آب، خاک و هوای آلوده، نفس درختان را نیز قطع کرد و اکنون ما در این زمین که با دست های خودمان، خاکستری اش کرده ایم، هر لحظه شاهد مرگ سبزی و سبزینگی، پاکی و شادابی و در نهایت هستی و زندگی هستیم.

 

این بحران در کشور ما بسیار جدی و فراگیر به چشم می خورد. برای مثال در مناطق کلیدی و شاخصی همچون پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان نما، ذخایر حیات وحش ما نسبت به دهه 50 به یک چهارم و در مقایسه با دهه 60 به نصف تقلیل یافته است. به عبارت دیگر، ذخیره کنونی جمعیت حیات وحش کشور ما 25 %دهه 50 و 50 %دهه 60 است! حال چه باید کرد؟ و چگونه می توان بار دیگر آسمان را آبی و زمین را با رنگ هایی زنده و شاداب رنگ آمیزی نمود و حیات و زندگی را به طبیعت ایران بازگرداند؟

 

کارشناسان منابع طبیعی با بررسی علم اکولوژی، حل مسائل زیست محیطی، ارائه طرح های عملی برای حفظ و توسعه پوشش گیاهی، بهره برداری صحیح از اراضی مطابق با قابلیت آن ها، توسعه فعالیت آبخیزداری و مدیریت آب و خاک، تلاش می کنند تا این آرزو را محقق سازند. این رشته در مقطع کارشناسی دارای 5 گرایش محیط زیست، مرتع و آبخیزداری، جنگلداری، شیلات و علوم و صنایع چوب و کاغذ است.

 

گرایش محیط زیست یک رشته چند بخشی یا بین رشته ای است و آمیخته ای از علوم بیولوژی، اکولوژی، فیزیک، شیمی، ریاضی، آمار، اکولوژی کاربردی و جغرافیا می باشد. این گرایش تلاش می کند تا بین محیط انسان یا محیط شهری و محیط فراشهری مثل مرتع، جنگل و ... پل بزند تا بشر با استفاده از دانش روزافزون خود به نحوی عمل کند که با نیاز ها و امید هایش هماهنگی بیشتری داشته باشد و در نهایت زندگی بهتری را برای خود و آیندگان فراهم سازد.

 

همچنین تلاش می کند تا با ارائه دانش و آگاهی های لازم درباره اکولوژی حیات وحش، اکولوژی دریاها، نحوه آلودگی محیط زیست، نحوه طراحی پارک های ملی و جنگلی و ... به حمایت و حفاظت از محیط زیست و حل مشکلات زیست محیطی بپردازد. در کشور ما محیط زیست در مقطع کارشناسی یکی از گرایش های مهندسی منابع طبیعی است و در آن بیشتر به اکوسیستم های طبیعی پرداخته می شود، اما استادان محیط زیست معتقدند که باید مثل سایر کشور های دنیا، محیط زیست را به عنوان یک رشته مجزا ارائه دهیم و در آن علاوه بر اکوسیستم های طبیعی به اکوسیستم های شهری نیز پرداخته شود. چون در حقیقت محیط زیست به تعامل و ارتباط بین محیط های انسانی و طبیعی می پردازد و صحیح نیست که این دو را مجزا از یکدیگر بررسی کنیم.

 

بیشتر بخوانید: معرفی رشته های دانشگاهی

 

 

آیا می شود پرنده ها را از روی کتاب شناخت یا با حیات وحش در فضای دانشکده آشنا شد؟ بدون شک، چنین چیزی امکان پذیر نیست. زیرا بوم شناسی به معنای خانه شناسی است. یعنی بایستی به درون طبیعت رفت و از نزدیک با اصول حاکم بر آن آشنا شد و معضلات و مشکلات زیست محیطی را در خود طبیعت شناخت و سپس در صدد ارائه راه حل برآمد.

 

به همین دلیل دانشجوی منابع طبیعی باید به طبیعت علاقه مند باشد و با صبر و حوصله و تلاش و کوشش بسیار، رمز و راز حیات را از طبیعت بیاموزد. علاقه و عشق به طبیعت و محیط زیست لازمه این رشته است. زیرا بدون عشق نمیتوان هفته ها در صحرا، جنگل، دشت یا تالاب برای بررسی رفتار یک حیوان یا پیدا کردن یک گونه خاص حیوانی یا گیاهی حضور داشت و بعضا شرایط نامساعد جوی یا حشرات موذی مثل ساس، کنه، عقرب و ... را تحمل کرد.

 

همچنین دانشجوی منابع طبیعی باید از هوش و خلاقیت سرشاری برخوردار باشد تا بتواند مشکلات محیط زیست را به خوبی و به درستی ببیند و راه حلی برای آن مشکل بیابد. چون مشکلات زیست محیطی صبر نمی کنند تا ما هر زمان که دلمان خواست به فکر چاره اندیشی بیفتیم و امکان دارد یک مشکل در زمانی کوتاه به یک فاجعه تبدیل شود. در مورد توانمندی های لازم برای هر گرایش نیز باید گفت که دانشجوی محیط زیست باید در زمینه صنعت، فرهنگ، سیاست و اقتصاد اطلاعات عمومی خوبی داشته باشد و بتواند درباره مسائل یاد شده ابراز عقیده کند. زیرا محیط زیست به دانشجویانی که دروس را حفظ کنند، نیازی ندارد. بلکه دانشجویانی باید وارد این رشته شوند که برای مشکلات زیست محیطی پروژه و طرح ارائه داده و خود مجری طرح هایشان باشند.

 

در گرایش مرتع و آبخیزداری نیز چون دارای دو جنبه مرتع و آبخیزداری است، دانشجویانی با علایق و توانمندی های متفاوت می توانند جذب آن شوند. برای مثال، ما در اصلاح یک منطقه هم می توانیم روی پوشش گیاهی و هم روی مسائل فیزیکی، مثل ایجاد سدبند های کوچک بر روی آبراهه ها تأکید داشته باشیم. در این میان، آنچه با پوشش گیاهی ارتباط دارد به مرتع باز می گردد و آبخیز داری بیشتر به مسائل آب و مسائل مکانیکی مثل سد، ارتباط دارد. از همین رو، دانشجویانی که پس از فارغ التحصیلی می خواهند در زمینه آبخیزداری فعالیت کنند، باید در دروس فنی مثل ریاضی و فیزیک قوی تر باشند. بخش مرتع این رشته نیز بیشتر به محیط زیست، شناخت گیاهان مختلف و شناخت اکولوژی مرتبط می شود. 

 

تا این بخش در خصوص مجموعه مهندسی منابع طبیعی که در دفترچه انتخاب رشته کنکور کد رشته هایی از آن ارائه شده است توضیحاتی داده شد. اما داوطلبان علاقه مند به این رشته چگونه می توانند موفق به قبولی نهایی در گرایش های آن شوند؟ مسلما داشتن مشاور و ترتیب اولویت های انتخاب رشته می تواند موفقیت داوطلبان کنکور را تضمین کند. در مقاله زیر اطلاعاتی در خصوص داشتن بهترین انتخاب رشته به داوطلبان داده شده است.

 

بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب رشته کنکور

دروس رشته مهندسی منابع طبیعی در دانشگاه

پس از معرفی رشته مهندسی منابع طبیعی و چیستی آن، نوبت به معرفی انواع دروس عمومی و تخصصی آن می رسد. ممکن است برخی از داوطلبان متقاضی انتخاب رشته دانشگاه آزاد و سراسری، به رشته مهندسی منابع طبیعی علاقه داشته باشند، اما درس های موجود در طول تحصیل دانشگاه را دوست نداشته و همین امر در آینده سبب ترک تحصیل و یا انصراف از تحصیل آن ها شود.

 

همان طور که می دانید مدت مجاز تحصیل مقطع لیسانس حدود چهار سال و برابر با هشت نیمسال تحصیلی می باشد. البته این مهلت بر اساس تبصره و قوانینی که از طریق وزارت علوم به دانشگاه ها اعلام شده، تغییر می کند و دانشجو تا زمانی که تمامی تعداد واحدهای کارشناسی خود را پاس نماید می تواند در چارچوب قوانین موجود دانشگاه، به ادامه تحصیل بپردازد. بنابراین دانشجویان رشته مهندسی منابع طبیعی نیز باید با اطلاع از دروس عمومی و اختصاصی خود به تحصیل در هشت نیمسال تحصیلی و یا بیشتر بپردازند. در ادامه این دروس ارائه شده است.

 

دروس مشترک در گرایش های مختلف مهندسی منابع طبیعی: ریاضیات، فیزیک عمومی، زمین شناسی، گیاه شناسی، اکولوژی، شیمی عمومی، زیست شناسی، آمار و احتمالات، هوا و اقلیم شناسی، خاک شناسی عمومی، قوانین و مدیریت منابع طبیعی، جامعه شناسی روستایی، آشنایی با کامپیوتر، هیدرولوژی عمومی،

 

دروس تخصصی گرایش محیط زیست: اکولوژی حیات وحش، مبانی مدیریت حیات وحش، بیولوژی حیوانات شکاری، پرنده شناسی، قوانین و مدیریت محیط زیست و شیلات، اکولوژی دریا ها، فنون مدیریت حیات وحش، آلودگی های محیط زیست، انسان و محیط زیست، پارک های ملی، جنگل و پردیس ها، طراحی و مهندسی پارک های ملی و جنگلی، ارزیابی محیط زیست، پاركداری، جلسه بحث، پروژه گرایش مرتع و آبخیزداری

 

دروس تخصصی گرایش مرتع و آبخیزداری: شناسایی گیاهان مرتعی، ژئو مرفولوژی، زراعت نباتات علوفه ای، خاک مناطق خشک و نیمه خشک، هیدرولوژی کاربردی، حفاظت خاک، کارتوگرافی، ارزیابی خاک های زراعی، اکولوژی مرتع، دامداری، اصلاح و توسعه مراتع، آنالیز و ارزیابی مراتع، جنگل کاری در مناطق خشک، آبخیزداری، مقدمات مردم شناسی عشایری، جلسه بحث، پروژه. 

 

دروس تخصصی گرایش شیلات: لیمونولوژی، اصول تکثیر و پرورش آبزیان، تکثیر و پرورش ماهی، تکثیر و پرورش آبزیان، اکولوژی دریا ها، اصول تغذیه آبزیان، ماهی شناسی عمومی، بیماری ها و انگل های آبزیان، هیدروتکنیک و طراحی استخر ها، ماهی شناسی و سیستماتیک، بهداشت و تکنولوژی فرآورده های شیلاتی، هیدروشیمی، جلسه بحث، پروژه.

 

دروس تخصصی گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ: فیزیک چوب، شیمی چوب، مدیریت صنعتی، چوب بری، روکش و تخته لایه، استاندارد و درجه بندی چوب، صنایع مبلمان، مکانیک چوب، تخته خرده چوب، تخته فیبر، چوب خشک کنی، تکنولوژی تهیه خمیر کاغذ، حفاظت کار و ایمنی در صنایع چوب، بازار چوب، سازه های چوبی، کنترل کیفیت محصول، کاغذ سازی، جلسه بحث.

 

آن دسته از داوطلبانی که هنوز تصمیمی بر انتخاب رشته دانشگاه های آزاد نگرفته اند می توانند با مطالعه مقاله زیر از جزئیات مزایا و معایب انتخاب رشته مهندسی منابع طبیعی در دانشگاه آزاد مطلع شوند.

 

بیشتر بخوانید: آیا با رتبه خوب باز در دانشگاه آزاد انتخاب رشته کنیم؟

بازار کار رشته مهندسی منابع طبیعی

مهم ترین بخش انتخاب رشته که تاثیر مستقیمی بر آینده داوطلب دارد، بحث موقعیت شغلی و بازارکار هر یک از رشته های تحصیلی در دانشگاه است. چرا که برخی از دانشجویان امیدوارند پس از تحصیل در دانشگاه های شهریه پرداز، بتوانند شغلی پیدا کنند که جبران مبالغ پرداخته شده به عنوان شهریه دانشگاه شان باشد.

 

متأسفانه بسیاری از این منابع ارزشمند که تجدید ناپذیر یا به سختی قابل تجدید هستند، در کشور ما به دلیل بی مبالاتی و بی توجهی در معرض نابودی قرار گرفته اند. چرا که ما توجه به قوانین و معیار های محیط زیست را یک امر ضروری و اجتناب ناپذیر نمی دانیم و حتی در نظر برخی از شرکت ها و سازمان ها، سازمان حفاظت محیط زیست، یک سازمان درد سر آفرین است و باید به نحوی از زیر اصول و قوانین آن شانه خالی کرد! و باز به همین دلیل در طرح ها و پروژه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ما، محیط زیست نه تنها حرف اول را نمی زند بلکه در انتها نیز جایگاه مشخصی ندارد!

 

با این همه، چون امروزه مسائل و مشکلات زیست محیطی صرفا به یک کشور، یک منطقه یا یک قاره محدود نمی شود و هیچ کشوری نمی تواند ادعا کند که انتشار آلودگی و مشکلات ناشی از آن، مختص به کشور متبوعش می باشد، حفظ محیط زیست به یک ائتلاف جهانی تبدیل شده است و تمام کشور ها و جوامع بشری پذیرفته اند که باید در توسعه صنعتی با توجه به ارزیابی دقیق زیست محیطی، تجدید نظر کرد. این امر باعث شده است که در کشور ما نیز متخصصان محیط زیست در تمام مقاطع تحصیلی بویژه کارشناسی ارشد و دکترا در سازمان های متعددی از جمله: سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری ها، مهندسین مشاور، وزارت کشور، وزارت نیرو، سازمان توسعه و برنامه ریزی، وزارت صنایع، وزارت نفت حضور داشته باشند. تا جایی که به گفته دکتر مخدوم استاد محیط زیست دانشگاه تهران، هیچ یک از فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و دکترای محیط زیست بیکار نیستند. 

 

با وجود اینکه نرم افزار انتخاب رشته کنکور هیوا می تواند توضیحاتی را در خصوص محل قبولی داوطلبان به آن ها ارائه دهد، اما همچنان توصیه می شود، پیش از انتخاب رشته با مشاوران و متخصصان این حوزه صحبت کرده و سپس اطلاعات خود را در سایت انتخاب رشته ثبت نمایید. برای اطلاع از نحوه برقراری ارتباط با انواع مشاوران ماهر می توانید به مطالعه مقاله زیر بپردازید.

 

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص رشته مهندسی منابع طبیعی را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

 

در ادامه بخوانید: مشاور انتخاب رشته خوب

سوالات متداول

1- ✔️ رشته مهندسی منابع طبیعی چیست؟

✔️ رشته مهندسی منابع طبیعی در خصوص آموزش علم اکولوژی، حل مسائل زیست محیطی، ارائه طرح های عملی برای حفظ و توسعه پوشش گیاهی، بهره برداری صحیح از اراضی مطابق با قابلیت آن ها، توسعه فعالیت آبخیزداری و مدیریت آب و خاک به دانشجویان می باشد.

2- ✔️ لیست دروس عمومی و اختصاصی رشته مهندسی منابع طبیعی را چگونه می توان دانلود کرد؟

✔️ لیست دروس تخصصی و عمومی رشته مهندسی منابع طبیعی در جدول متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ بازارکار رشته مهندسی منابع طبیعی چگونه است؟

✔️ موقعیت های شغلی و بازار کار رشته مهندسی منابع طبیعی با توجه به علاقه داوطلب و فراخوان های استخدامی در سطح خوبی قرار دارد و در متن مقاله نام موقعیت های شغلی پیشنهادی ارائه شده است.