معرفی رشته مهندسی کشاورزی

معرفی رشته مهندسی کشاورزی

داوطلبانی که مرحله آزمون کتبی کنکور سراسری را با موفقیت گذرانده اند، اکنون به دنبال اطلاعات لازم جهت انتخاب رشته کنکور می باشد. انتخاب رشته کنکور یکی از مهم ترین و سرنوشت سازترین مراحل پذیرش در دانشگاه و یافتن شغل مناسب است. بنابراین در انتخاب آن باید نهایت دقت را داشت.

 

یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته مهندسی کشاورزی است. اکثر داوطلبانی که رتبه و تراز مناسب برای انتخاب رشته این مجموعه کسب کرده اند به دنبال یافتن اطلاعاتی در این خصوص هستند که رشته مهندسی کشاورزی چیست؟ شامل چه مباحثی شده و بازار کار آن پس از فارغ التحصیلی چیست؟ برای پاسخ به این دسته از سوالات در ادامه مقاله به معرفی رشته مهندسی کشاورزی می پردازیم.

 

کشور ایران با وجود 37 میلیون هکتار اراضی دارای قابلیت کشاورزی، 18 تا 100 میلیارد متر مکعب منابع آبی قابل استفاده و گسترش و تنوع آب و هوایی در 14 اقلیم گوناگون، پتانسیل بسیار خوبی در بخش کشاورزی دارد. البته برای توسعه این بخش مهم که به حق آن را محور توسعه اقتصادی کشور تلقی کرده اند، باید از کشاورزی سنتی فاصله گرفت و با بهره گیری از دانش کشاورزی، به کشاورزی مکانیزه نزدیک شد. دانش و تخصصی که در گرایش های مختلف مهندسی کشاورزی آموزش داده می شود. این رشته در سه گرایش آب، اقتصاد کشاورزی و ماشین های کشاورزی از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی دانشجو می پذیرد.

 

گرایش آب: هدف این رشته استفاده از آب در کشاورزی است. بنابر این یک مهندس آب باید با آب و ویژگی های آن، طریقه استحصال آب، طریقه انتقال آب به محل مصرف و طریقه مصرف آب آشنا باشد و برای تسلط به موارد فوق لازم است که از دانش های دیگری از قبیل زمین شناسی، هوا شناسی، خاک شناسی، گیاه شناسی، طراحی و ساخت تأسیسات آبی و مکانیزم مصرف آب توسط خاک و گیاه اطلاع داشته باشد. به عبارت دیگر این گرایش، علم آب و خاک است و دانشجویان درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانال ها یا لوله های انتقال آب و شبکه های توزیع آب در زمین زراعی، تأمین نیاز محصولات زراعتی و باغی با روش های مختلف آبیاری، خارج ساختن آب های اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه های زهکشی و احداث سد های انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی آموزش می بینند.

 

گرایش اقتصاد کشاورزی: مهندسی اقتصاد کشاورزی، قوانین کلان اقتصاد را در بخش کشاورزی پیاده می کند تا بتوان از امکانات و منابع موجود بهترین استفاده را کرد و بیشترین سود را به دست آورد. به عبارت دیگر در این علم مسائل اقتصادی در بخش کشاورزی اعمال می شود تا با استفاده از منابع موجود اعم از زمین، آب، کود، بذر، نیروی انسانی و سرمایه حداکثر محصول و حداکثر سود به دست آید. این رشته تلاش می کند از یک سو فعالیت کشاورزان و مدیران واحد های کشاورزی را بهینه کند و از سوی دیگر در بهبود برنامه ریزی سیاستمداران و مدیران دولتی در بخش کشاورزی نقش داشته باشد.

 

درباره تفاوت دو رشته اقتصاد گرایش اقتصاد کشاورزی و مهندسی کشاورزی گرایش اقتصاد کشاورزی باید گفت که هر چند دروس اختصاصی هر دو رشته یکی است، اما دانشجویان رشته اقتصاد گرایش اقتصاد کشاورزی پایه رشته تحصیلیشان بر علم اقتصاد استوار است و دانشجویان رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی پایه دروسشان بر دانش کشاورزی استوار شده است به عبارت دیگر دانشجوی اقتصاد کشاورزی با دانش کشاورزی و عوامل طبیعی از قبیل آب، خاک و هوا آشنایی لازم را ندارد.

 

گرایش ماشین های کشاورزی: محاسبه ماشین های مورد نیاز برای یک مزرعه و نگهداری و رسیدگی به تعمیرات و برنامه ریزی برای زمان و نحوه کار ماشین های مورد نظر به وسیله فارغ التحصیل این رشته انجام می گیرد. به عبارت دیگر مهندسی ماشین های کشاورزی، کاربرد مهندسی مکانیک در کشاورزی است و هدف آن تربیت کارشناسانی است که بتوانند در زمینه های کاربرد، نگهداری، تعمیر و ترویج ماشین های کشاورزی، برنامه ریزی منطقه ای، مکانیزاسیون کشاورزی و مجری و ارزیاب پروژه های عملیاتی فعالیت نمایند.

 

بیشتر بخوانید: معرفی رشته های دانشگاهی

 

 

مهندسی کشاورزی دارای 10 گرایش است که در این میان سه گرایش مهندسی آب، مهندسی اقتصاد کشاوری و مهندسی ماشین های کشاورزی از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی دانشجو میپذیرند. به عبارت دیگر در این سه گرایش دانشجویان باید بر دروس ریاضی و فیزیک مسلط بوده و بتوانند بخوبی تجزیه و تحلیل کرده و محاسبه کنند و از عهده دروس مهم این رشته از قبیل نقشه برداری یا استاتیک برآیند.

 

دانشجویی که به کشاورزی علاقه دارد و از کار و فعالیت در مزارع و دامداری ها لذت می برد، می تواند در این رشته پیشرفت کند چون یک فارغ التحصیل مهندسی اقتصاد کشاورزی نمی تواند از محیط های روستایی و قطب های تولید کشاورزی فاصله بگیرد و در پشت میز، محاسبات اقتصادی خود را انجام دهد. همچنین دانشجوی این رشته باید در درس ریاضی توانمند باشد تا بتواند به خوبی محاسبه کرده و اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کند. 

 

بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می کنند که مهندسی ماشین های کشاورزی همان مهندسی مکانیک است در حالی که این رشته در مقطع کارشناسی حد فاصل مهندسی کشاورزی و مهندسی مکانیک است و دانشجویان این رشته باید از هر دو علم اطلاعات کافی داشته باشند. همچنین دانشجویان این رشته باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی و توانمند باشند چون دروس این رشته ارتباط زیادی با این دو درس دارد. برای مثال دانشجویان ماشین های کشاورزی باید از مقاومت قطعات ماشین های کشاورزی اطلاع داشته باشند. در نتیجه لازم است دروسی از قبیل مقاومت مصالح و استاتیک بخوانند. و باز به همین دلیل دانشجویان این رشته از بین داوطلبان گروه ریاضی و فنی انتخاب می شوند.

 

تا این بخش در خصوص مجموعه مهندسی کشاورزی که در دفترچه انتخاب رشته کنکور کد رشته هایی از آن ارائه شده است توضیحاتی داده شد. اما داوطلبان علاقه مند به این رشته چگونه می توانند موفق به قبولی نهایی در گرایش های آن شوند؟ مسلما داشتن مشاور و ترتیب اولویت های انتخاب رشته می تواند موفقیت داوطلبان کنکور را تضمین کند. در مقاله زیر اطلاعاتی در خصوص داشتن بهترین انتخاب رشته به داوطلبان داده شده است.

 

بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب رشته کنکور

دروس رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه

پس از معرفی رشته مهندسی کشاورزی و چیستی آن، نوبت به معرفی انواع دروس عمومی و تخصصی آن می رسد. ممکن است برخی از داوطلبان متقاضی انتخاب رشته دانشگاه آزاد و سراسری، به رشته مهندسی کشاورزی علاقه داشته باشند، اما درس های موجود در طول تحصیل دانشگاه را دوست نداشته و همین امر در آینده سبب ترک تحصیل و یا انصراف از تحصیل آن ها شود.

 

همان طور که می دانید مدت مجاز تحصیل مقطع لیسانس حدود چهار سال و برابر با هشت نیمسال تحصیلی می باشد. البته این مهلت بر اساس تبصره و قوانینی که از طریق وزارت علوم به دانشگاه ها اعلام شده، تغییر می کند و دانشجو تا زمانی که تمامی تعداد واحدهای کارشناسی خود را پاس نماید می تواند در چارچوب قوانین موجود دانشگاه، به ادامه تحصیل بپردازد. بنابراین دانشجویان رشته مهندسی کشاورزی نیز باید با اطلاع از دروس عمومی و اختصاصی خود به تحصیل در هشت نیمسال تحصیلی و یا بیشتر بپردازند. در ادامه جدول این دروس ارائه شده است.

 

دروس مشترک در گرایش های آب، اقتصاد کشاورزی و ماشین های کشاورزی: ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، آمار و احتمالات، برنامه نویسی کامپیوتر، هواشناسی، آب یاری عمومی، اقتصاد کشاورزی، خاك شناسی عمومی، زراعت عمومی، مساحی و نقشه برداری، باغبانی عمومی، عملیات کشاورزی، زراعت غلات، آشنایی با کامپیوتر.

 

دروس تخصصی مهندسی کشاورزی ـ آب: استاتیک، مقاومت مصالح، هیدرولیک، نقشه برداری، طراحی سیستم های آبیاری، اصول زهکشی، هیدرولوژی آب های سطحی، آب های زیرزمینی، مهندسی زهکشی، پمپاژ و ایستگاه های پمپاژ، تأمین آب شرب روستا ها، مصالح و روش های ساختمانی، هیدرولیک انهار، طراحی ساختمان های انتقال آب، حفاظت آب و خاک، اقتصاد مهندسی. 

 

دروس تخصصی مهندسی اقتصاد کشاورزی: ازاریابی محصولات کشاورزی، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، اقتصاد ریاضی، اقتصاد سنجی، مدیریت مزرعه، اقتصاد منابع طبیعی، تهیه و ارزیابی طرح های کشاورزی، روش تحقیق، اقتصاد توسعه و سیاست کشاورزی، حسابداری، اقتصاد تولید.

 

دروس تخصصی ماشین های کشاورزی: استاتیک، مقاومت مصالح، دینامیک، مکانیک سیالات، ترمودینامیک، نقشه کشی صنعتی، طراحی اجزای ماشین، مواد ساختمانی ادوات کشاورزی، تکنولوژی موتور، شناخت و کاربرد تراکتور، ماشین های کشاورزی، برق و الکتریسیته

 

آن دسته از داوطلبانی که هنوز تصمیمی بر انتخاب رشته دانشگاه های آزاد نگرفته اند می توانند با مطالعه مقاله زیر از جزئیات مزایا و معایب انتخاب رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه آزاد مطلع شوند.

 

بیشتر بخوانید: آیا با رتبه خوب باز در دانشگاه آزاد انتخاب رشته کنیم؟

بازار کار رشته مهندسی کشاورزی

مهم ترین بخش انتخاب رشته که تاثیر مستقیمی بر آینده داوطلب دارد، بحث موقعیت شغلی و بازارکار هر یک از رشته های تحصیلی در دانشگاه است. چرا که برخی از دانشجویان امیدوارند پس از تحصیل در دانشگاه های شهریه پرداز، بتوانند شغلی پیدا کنند که جبران مبالغ پرداخته شده به عنوان شهریه دانشگاه شان باشد.

 

در کشور ما کشاورزی محور توسعه شناخته شده است و محور کشاورزی نیز آب است. پس باید در این زمینه سرمایه گذاری کنیم. هر چند که در زمینه منابع آب سرمایه گذاری بسیاری خوبی شده است و این سرمایه گذاری ادامه نیز دارد تا جایی که به جرأت می توانیم بگوییم که اگر زمانی در مملکتمان پولی برای راه سازی نداشته باشیم، حتماً پولی برای استحصال و توزیع آب کنار خواهیم گذاشت.

 

بنابراین فارغ التحصیلان این رشته بازار کار خوبی دارند و در آینده بازار کار آن ها بهتر نیز خواهد شد. در حال حاضر نیز فارغ التحصیلان این رشته در بخش خصوصی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، مهندسین مشاور آب و خاک، پیمانکاری های مختلف و شیلات زمینه کاری دارند. برای مثال در بخش شیلات، طراحی استخر برای پرورش ماهی در حیطه کار مهندسین آب است.

 

متأسفانه در کشور ما جایگاه فارغ التحصیلان مهندسی کشاورزی و از جمله مهندس اقتصاد کشاورزی به درستی مشخص نیست و در حال حاضر 40 هزار مهندس کشاورزی بیکار در کشور داریم که از دانشگاه های دولتی و آزاد فارغ التحصیل شده اند. البته این به آن معنا نیست که فارغ التحصیلان این رشته هیچ موقعیت کاری ندارند بلکه فارغ التحصیل این رشته در صورت توانمندی می تواند در شرکت های خصوصی طرح های اقتصادی و کشاورزی ارائه دهد یا در جهاد کشاورزی به برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای واحد های کشاورزی مثل مزارع، مرغداری ها و کارخانه های صنایع غذایی بپردازد یا در مورد علل موفقیت و عدم موفقیت واحد های مختلف کشاورزی و نحوه سرمایه گذاری در زمینه محصولات کشاورزی تحقیق کند. 

 

اگر یک مهندس طراح از خواص مکانیکی محصولات کشاورزی اطلاع نداشته باشد، نتیجه کار، کیفیت خوبی نخواهد داشت. برای مثال اگر قرار است در یک کارخانه تراکتورسازی، تراکتوری برای درو کردن خوشه های گندم طراحی شود، باید تیغه کمباین برای بریدن این محصول حساب شده باشد و زاویه برش مشخص گردد و البته این کار در حیطه تخصص مهندس ماشین های کشاورزی است. خوشبختانه در حال حاضر مدیران کارخانجات ساخت ماشین های کشاورزی نیز به همین نتیجه رسیده اند و فارغ التحصیلان این رشته به طور نسبی از فرصت های شغلی خوبی برخوردارند.

 

با وجود اینکه نرم افزار انتخاب رشته کنکور هیوا می تواند توضیحاتی را در خصوص محل قبولی داوطلبان به آن ها ارائه دهد، اما همچنان توصیه می شود، پیش از انتخاب رشته با مشاوران و متخصصان این حوزه صحبت کرده و سپس اطلاعات خود را در سایت انتخاب رشته ثبت نمایید. برای اطلاع از نحوه برقراری ارتباط با انواع مشاوران ماهر می توانید به مطالعه مقاله زیر بپردازید.

 

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص رشته مهندسی کشاورزی را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

 

در ادامه بخوانید: مشاور انتخاب رشته خوب

سوالات متداول

1- ✔️ رشته مهندسی کشاورزی چیست؟

✔️ رشته مهندسی کشاورزی در ارتباز با طبیعت، خاک و گیاه است و دارای سه گرایش آب، اقتصاد کشاورزی و ماشین های کشاورزی می باشد.

2- ✔️ لیست دروس عمومی و اختصاصی رشته مهندسی کشاورزی را چگونه می توان دانلود کرد؟

✔️ لیست دروس تخصصی و عمومی رشته مهندسی کشاورزی در جدول متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ بازارکار رشته مهندسی کشاورزی چگونه است؟

✔️ موقعیت های شغلی و بازار کار رشته مهندسی کشاورزی با توجه به علاقه داوطلب و فراخوان های استخدامی در سطح خوبی قرار دارد و در متن مقاله نام موقعیت های شغلی پیشنهادی ارائه شده است.