تفاوت روانشناسی و روانپزشکی

رشته های روانشناسی و روانپزشکی رشته های نزدیک به هم بوده که دارای تفاوتی هایی در چارت تحصیلی، بازارکار و نوع درمان می باشند. مهمترین تفاوت این دو رشته در مقایسه با هم این بوده که روانپزشکان اجازه تجویز دارو، صدور دستور بستری در بیمارستان و استفاده از روش های درمانی مانند الکتروشوک را داشته اما روانشناسان تنها می توانند از ابزارها رفتاردرمانی و روان درمانی استفاده نمایند.

برای مشاوره اطلاع از تفاوت روانشناسی و روانپزشکی

رشته های پزشکی دارای گرایش های مختلفی بوده که از جمله گرایش های مرتبط با اعصاب و روان افراد می توان به روانپزشکی اشاره نمود. علاوه بر روان پزشکی، در حوزه رفتاردرمانی و روان درمانی رشته روانشناسی نیز وجود داشته که دارای تفاوت هایی با روانپزشکی می باشد. در مقایسه این دو رشته می توان گفت روانشناسی جزو زیر رشته های پزشکی نبوده و امکان تجویز دارو برای متخصصان این رشته وجود نداشته و تنها ابزارهای رفتاردرمانی و روان درمانی برای آنها فراهم می باشد.

داوطلبانی که قصد ادامه تحصیل در یکی از رشته های روان پزشکی و روانشناسی را دارند، باید ابتدا از تفاوت های موجود در آموزش و بازار کار این دو رشته اطلاع داشته تا بتوانند انتخاب بهتری بر اساس توانمندی های خود داشته باشند. به همین جهت در این مقاله پس از معرفی رشته های روانشناسی و روانپزشکی، تفاوت بازارکار و واحدهای این دو رشته بیان شده است. در ادامه نیز تفاوت رشته های روانشناسی و روانپزشکی برای اپلای توضیح داده شده است.

معرفی رشته های روانشناسی و روانپزشکی

رشته روان پزشکی یکی از زیر شاخه های رشته پزشکی بوده که پس از اتمام دوره عمومی پزشکی، افراد می توانند در این رشته تحصیل کرده و تخصص کسب نمایند. پس از کسب تخصص در رشته روان پزشکی، روان پزشکان می توانند در بیمارستان ها و مراکز درمانی مشغول به کار شده و بیماران را معالجه نمایند. در روند درمان بیماران، روان پزشکان می توانند نسبت به درمان دارویی اقدام کرده و برای افراد دارو تجویز نمایند.

معمولا بیماران این پزشکان دچار اختلالات شدید اعصاب و روان بوده و پروسه های روان درمانی برای آنها پاسخگو نیست. روان پزشکان علاوه بر تجویز دارو برای این افراد، می توانند دستور بستری آنها را در بیمارستان ها و مراکز درمانی صادر کرده و همچنین قادر به استفاده از روش های درمانی دیگر مانند الکتروشوک هستند. به طور کلی می توان گفت روانپزشکان با جنبه های فیزیولوژی بیماران خود سر و کار داشته و بر روی جنبه های محیطی و اطراف افراد تمرکز نمی کند.

اما روان پزشکان به طور معمول بیمارانی که نیاز به درمان دارویی نداشته و درمان آنها بعد روان درمانی و رفتاردرمانی داشته را به روانشناسان معرفی می کنند. روانشناسان افرادی هستند که در رشته روانشناسی تحصیل کرده و در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فارغ التحصیل شده اند. پس از اتمام دوره تحصیلی به عنوان دکتر روانشناس باید یک دوره کارورزی یک تا دو ساله را نیز گذرانده تا پس از آن بتوانند وارد بازار کار شوند.

روانشناسی زیر شاخه رشته پزشکی نبوده و خود دارای 30 زیر شاخه تخصصی در حوزه آموزش رفتاردرمانی، آزمون های تحلیلی، نظریه های رواندرمانی، تکنیک های حل مسئله، درمان های شناختی رفتاری می باشد. روانشناسان صلاحیت تجویز دارو را نداشته و تنها می توانند با روش های درمانی رفتاری و روان درمانی نسبت به معالجه بیماران خود اقدام نمایند. برخی از بیماران به طور همزمان نیاز به مراجعه به روان پزشک و روانشناس و درمان دارویی و رفتاری به طور موازی دارند.

با وجود تمامی تفاوت ها، رشته های روانپزشکی و روانشناسی بسیار به هم نزدیک بوده و معمولا مراکز درمانی در این دو حوزه با هم در ارتباط بوده و بیماران را به یکدیگر ارجاع می دهند. علاوه بر تفاوت های ذکر شده، بازارکار و واحدهای درسی رشته های روانپزشکی و روانشناسی نیز دارای تفاوت هایی بوده که در بخش های بعدی مقاله توضیح داده شده است.

تفاوت بازار کار روانشناسی و روانپزشکی

بیمارانی که دچار اختلالاتی در عملکرد مغز و سیستم عصبی خود هستند، می توانند به روانپزشکان یا روانشناسان مراجعه نمایند. معمولا افراد با اختلالات عصبی حاد و شدید باید به روانپزشک مراجعه کرده اما بهتر است پزشک عمومی دستور مراجعه به روانشناس یا روان پزشک را صادر نماید. متخصصان هر دو رشته روانشناسی و روانپزشکی می توانند در مراکز درمانی و بیمارستان ها مشغول به کار شده و همچنین می توانند به طور خصوصی در مطب به درمان بیماران بپردازند.

روانشناسان می توانند در کلینیک های مشاوره ای به درمان بیماران و ارائه مشاوره های رفتاردرمانی در حوزه ازدواج، مسائل زناشویی، تحصیل و ... پرداخته و با استفاده از تکنیک های حل مسئله، آزمون های تحلیلی و سایر ابزارها به درمان افراد بپردازند. بنابراین می توان گفت رشته روانشناسی و زیر شاخه های آن از بازارکار مناسبی برخوردار می باشند. اما در مقطع لیسانس معمولا بازارکار ایده آلی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود نداشته و برای داشتن کار و درآمد بهتر متقاضیان باید در این رشته ادامه تحصیل دهند.

فارغ التحصیلان روانشناسی در مقاطع ارشد و دکتری می توانند در آزمون های استخدامی دولتی شرکت کرده و همچنین در مراکزی مانند مهدکودک، خانه سالمندان، مراکز درمانی و مشاوره، مراکز ترک اعتیاد، مدارس و دانشگاه ها، کانون اصلاح و تربیت و سایر کلینیک ها و مراکز درمانی مشغول به کار شوند. روانشناسان معمولا افرادی که نیاز به درمان دارویی داشته و با مسائل عصبی شدیدتری مواجه بوده را به روانپزشکان ارجاع می دهند.

روانپزشکان می توانند در مطب خصوصی یا در بیمارستان ها و مراکز درمانی روانی مشغول به کار شده و با تجویز دارو و روش های درمانی دیگر مانند الکتروشوک به درمان بیماران بپردازند. این زیر شاخه پزشکی مانند تمامی زیر شاخه های دیگر رشته پزشکی از بازارکار خوبی برخوردار بوده و در سال های اخیر تعداد مراجعان روان پزشکان رو به افزایش می باشد. اما نمی توان درآمد مشخصی را برای این پزشکان در نظر گرفت و بازارکار و درآمد روان پزشکان با توجه به گرایش تحصیلی (سالمندان، اعتیاد، قانونی، بارداری و ...) متفاوت می باشد.

تفاوت واحد های رشته های روانشناسی و روانپزشکی

همان طور که پیش تر به آن اشاره شد، روانشناسی و روانپزشکی دو رشته نزدیک به هم بوده و بزرگترین تفاوت این دو رشته در روش های درمان و سطح بیماری می باشد. افرادی که قصد تحصیل در هر یک از این رشته ها را دارند، باید از چارت تحصیلی، واحدهای دانشگاهی و مقررات آموزشی دانشگاه ارائه شده اطلاع داشته تا بتوانند تصمیم گیری بهتری نسبت به علایق و استعدادهای خود داشته باشند. در این بخش از مقاله چارت تحصیلی و واحدهای تخصصی ارائه شده به دانشجویان رشته روانشناسی در مقاطع لیسانس، کارشناسی ارشد و دکتری و رشته روانپزشکی ارائه شده تا تفاوت واحدهای این دو رشته مشخص شود.

چارت دروس تخصصی رشته روانشناسی
مقطع	دروس تخصصی
لیسانس	راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی، آسیب شناسی روانی کودک و نوجوان، روانشناسی اجتماعی کاربردی، روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه 1 و 2، روانشناسی صنعتی و سازمانی، آسیب شناسی اجتماعی، روانشناسی و مشاوره خانواده، توانبخشی کودکان با نیازهای ویژه، آزمون های روانشناختی 1 و 2، نظریه های مشاوره و روان درمانی، روانشناسی سلامت، پژوهش های عملی انفرادی در روانشناسی، فنون مشاوره و رواندرمانی، بهداشت روانی، اصول روانشناسی بالینی، شیوه های اصلاح و تغییر رفتار
کارشناسی ارشد	روانشناسی عمومی پیشرفته، روانشناسی رشد پیشرفته، روش های آماری پیشرفته، انگیزش و هیجان پیشرفته، مبحث جدید در آسیب شناسی روانی، نظریه های شخصیت پیشرفته، نورو سایکوفیزولوژی، روش های تحقیق پیشرفته، کودکان استثنایی پیشرفته، روانشناسی اجتماعی و تجربی پیشرفته، یادگیری و تفکر پیشرفته، پایان نامه
دکتری	روانشناسی اجتماعی، آمار استنباطی و روش تحقیق پیشرفته، روانشناسی شخصیت، روانشناسی بالینی، روانشناسی یادگیری، روانشناسی فیزیولوژیک و نوروپسیکولوژی، روانشناسی کودکان استثنایی

بسته به دانشگاه محل قبولی دانشجویان و سال ورود به دانشگاه آنها، واحدهای درسی ارائه شده در جدول بالا برای هر مقطع از رشته روانشناسی می تواند متفاوت باشد. در ادامه چارت تحصیلی و واحدهای درسی رشته روانپزشکی ارائه شده است.

چارت آموزشی روان پزشکی
سال اول	روانپزشکی بزرگسالان، روانپزشکی اعتیاد، آموزش های عمومی
سال دوم	بیماری های مغز و اعصاب، روانپزشکی کودک و نوجوان، روانپزشکی جامعه نگر، روانپزشکی فوریت ها
سال سوم	روان سنجی و روان درمانی، روانپزشکی بزرگسال، موضوع انتخابی-پژوهشف تصویرنگاری مغز
سال چهارم	مشاوره-رابط، روانپزشکی قانونی، روانپزشکی سالمندی، روانپزشکی بزرگسالی، مشاوره و انواع روان درمانی

واحدهای درسی و آموزشی ارائه شده در جدول بالا می تواند بسته به دوره آموزشی و محل قبولی دانشجویان متفاوت باشد. و داوطلبان پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی می توانند وارد این تخصص شوند. با مقایسه جداول بالا متقاضیان می توانند تفاوت واحدهای درسی و آموزشی دو رشته روانشناسی و روان پزشکی را متوجه شوند. نحوه ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل در رشته های روانشناسی و روان پزشکی در بخش بعدی مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.

نحوه ادامه تحصیل در رشته های روانشناسی و روانپزشکی

مانند سایر رشته های تحصیلی، داوطلبان ورود به رشته های روانشناسی و روانپزشکی نیز باید در کنکور سراسری شرکت کرده و با توجه به عملکرد خود در آزمون و رتبه کسب شده بتوانند در یکی از رشته محل های ارائه شده در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، پذیرش و مشغول به تحصیل شوند. داوطلبان ورود به مقطع کارشناسی رشته روانشناسی می توانند دارای دیپلم رشته های ریاضی فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی دبیرستان باشند.

برای پذیرش در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته روانشناسی نیز داوطلبان می توانند در کنکور سراسری شرکت کرده و پس از کسب نمره و رتبه لازم، نسبت به انتخاب رشته اقدام نمایند. علاوه بر این برخی از دانشگاه ها و موسسات آموزشی، بدون کنکور و صرفا بر اساس سوابق تحصیلی نسبت به پذیرش دانشجویان در رشته روانشناسی اقدام می کنند.

پذیرش و ادامه تحصیل در رشته روانپزشکی نیز به دو صورت شرکت در کنکور سراسری و کسب رتبه لازم برای قبولی در دانشگاه ها و همچنین پذیرش بدون کنکور و بر اساس سوابق تحصیلی در برخی واحدهای دانشگاهی امکان پذیر می باشد. داوطلبان تحصیل در رشته روانپزشکی باید یک دوره عمومی چهارساله را گذرانده و پس از آن، یک دوره تخصصی سه تا چهار ساله را برای کسب تخصص در رشته روان پزشکی بگذرانند.

تفاوت رشته های روانشناسی و روانپزشکی برای اپلای

همان طور که در بخش های قبلی مقاله توضیح داده شد، رشته های روانشناسی و روانپزشکی دارای تفاوت هایی در سطح بیماری و نوع درمان مراجعان داشته و از این حیث بازارکار و زمینه شغلی متفاوتی را نیز دارا می باشند. علاوه بر تحصیل و کار در ایران، متقاضیان می توانند برای ادامه تحصیل و همچنین کار در رشته های روانشناسی و روان پزشکی به کشورهای خارجی مهاجرت کرده و وارد بازار کار آن کشورها شوند.

رشته های روانشناسی و روانپزشکی دارای بازارکار ایده آل و مناسبی در کشورهای خارجی بوده اما شاید به دلیل تنوع گرایش ها و زیر شاخه های رشته روانشناسی بتوان شانس پذیرش بالاتری را برای روانشناسان جهت اپلای قائل بود. روانشناسان پس از اپلای و پذیرش در کشور مقصد می توانند در حوزه های روانشناسی بالینی، اعصاب، مدرسه، پزشکی قانونی، ورزشی، رشد، شناختی و ادراکی، آموزشی، تجربی و ... مشغول به ادامه تحصیل یا کار شوند.

تمامی کشورهای اروپایی و مهمترین آن ها کشور اتریش، در رشته های روانشناسی و روان پزشکی دانشجو و متخصص می پذیرد. همچنین کشورهای آمریکا، کانادا و استرالیا نیز از بازار کار خوب و پردرآمدی برای روانشناسان و روانپزشکان برخوردار می باشد. با مقایسه درآمد متخصصان و بازارکار این دو رشته در کشورها می توان به کشورهای اتریش، ایتالیا، آمریکا، استرالیا، نروژ، فرانسه، انگلیس، چین، ترکیه و روسیه به عنوان تعدادی از بهترین کشورها از لحاظ بازارکار روانشناسی و روانپزشکی اشاره کرد.

مشاوره قبولی در رشته های روان شناسی و روان پزشکی

در بخش های قبلی مقاله به مقایسه رشته های روانشناسی و روانپزشکی و بررسی تفاوت های این دو رشته از لحاظ مسیر تحصیلی و چارت آموزشی و همچنین تفاوت بازارکار و درآمد این دو رشته پرداخته شد. متقاضیانی که قصد پذیرش در رشته های روانشناسی و روانپزشکی را دارند، با آگاهی از این تفاوت ها و زمینه های کاری این دو رشته می توانند بر اساس علایق و توانمندی های خود بهترین انتخاب را داشته باشند.

روش اصلی پذیرش در رشته های روانشناسی و روانپزشکی، شرکت در کنکور سراسری و کسب رتبه لازم برای پذیرش در رشته محل های ارائه شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد. برای قبولی در این رشته ها داوطلبان باید با برنامه ریزی مناسب درسی و مدیریت زمان بتوانند تمامی دروس عمومی و تخصصی رشته تحصیلی خود و منابع معرفی شده را به خوبی مطالعه کرده و بر آنها مسلط شوند.

علاوه بر شرکت در کنکور سراسری، برخی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور بدون کنکور و بر اساس سوابق تحصیلی در رشته های روانشناسی و روانپزشکی دانشجو می پذیرند. بدین ترتیب داوطلبان با کسب نمرات و معدل لازم در دوره تحصیلی خود می توانند شانس پذیرش خود را در ثبت نام رشته محل های بدون کنکور امتحان نمایند.

داوطلبان باید بدانند که رشته روانپزشکی به عنوان یکی از زیر شاخه های رشته پزشکی، با آناتومی و بعد فیزیکی و جسمانی افراد نیز سر و کار داشته و بنابراین باید به گذراندن دوره های آموزشی در این زمینه علاقه داشته باشند. حال اینکه رشته روانشناسی بیشتر بر روی بعد روانی، محیطی، خانواده و عوامل بیرونی فرد تمرکز داشته و به همین جهت برای تحصیل و کار در رشته روانشناسی باید به مسائل روان درمانی و رفتاردرمانی علاقه داشته باشند.

به طور کلی به تمامی داوطلبان، دانش آموزان و دانشجویان توصیه شده تا پیش از آغاز تحصیل در هر یک از رشته های روانشناسی یا روانپزشکی، از مباحث و دروس ارائه شده در چارت تحصیلی هر یک از رشته ها، مهارت های لازم برای متخصصان، دوره های آموزشی، دانشگاه های ارائه دهنده رشته های روانشناسی و روانپزشکی، بازارکار و درآمد هر یک از این رشته ها و سایر نتایج مقایسه دو رشته روانشناسی و روانپزشکی مطلع شده و با انجام بررسی های لازم و با آگاهی کافی نسبت به علایق و استعدادهای خود، رشته مناسب را انتخاب نمایند.

در نظر داشته باشید مشاوران سامانه مشاوره تحصیلی هیوا آماده هستند تا به تمام سوالات شما درباره تفاوت روانشناسی و روانپزشکی پاسخ دهند. شما می توانید با استفاده از سامانه مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا با مشاوران حرفه ای این مرکز در ارتباط باشید. همچنین می توانید با عضویت در کانال تلگرام و دنبال کردن صفحه اینستاگرام کنکور سراسری هیوا از آخرین اخبار و تغییرات این حوزه مطلع گردید.

سوالات متداول

1- ✔️ تفاوت رشته های روانشناسی و روانپزشکی چیست؟

✔️ روانپزشکی یکی از زیرشاخه های پزشکی بوده و بزرگترین تفاوت آن با روانشناسی در تجویز دارو و راه های درمانی برای بیماران با سطح اختلالات عصبی و روانی بالاتر می باشد که جزئیات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است.

2- ✔️ بازار کار رشته های روانشناسی و روانپزشکی چگونه است؟

✔️ بازار کار و در آمد رشته های روانشناسی و روانپزشکی در ایران و خارج از کشور بسیار مناسب بوده و بسته به مقطع تحصیلی و گرایش متخصصان می تواند متفاوت باشد که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده.