انواع روش تدریس

انواع روش تدریس

روش تدریس یکی از عوامل کلیدی در فرآیند آموزش و یادگیری است. انتخاب روش مناسب تدریس برای هر محتوا و مخاطب، یکی از مهم ترین عوامل در ارتقای کیفیت تدریس و یادگیری بوده و می ‌تواند تاثیر قابل توجهی در کیفیت و اثر بخشی فرآیند آموزش داشته باشد. در این بخش از مقاله به بررسی انواع روش‌ تدریس پرداخته خواهد شد.

 

روش تدریس به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که معلم برای انتقال مفاهیم و محتوا به دانش آموزان و تحقق اهداف آموزشی به کار می برد. داوطلبانی که در آزمون استخدامی شرکت کرده و پس از اعلام نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش پرورش جزو قبول شدگان هستند، بایستی برای حضور در جلسه مصاحبه و ارائه فنون و اصول معلمی در جلسه مصاحبه آماده شوند. یکی از مهم ترین بخش های مصاحبه استخدامی، نحوه تدریس است. روش های تدریس مختلفی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب روش تدریس مناسب به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد:

 

اهداف آموزشی: روش تدریس باید با اهداف آموزشی درس یا دوره آموزشی هم جهت باشد.

محتوای آموزشی: روش تدریس باید متناسب با محتوای آموزشی باشد.

ویژگی های دانش آموزان: روش تدریس باید با توجه به سن، سطح دانش، پیشینه تحصیلی، علایق و نیازهای دانش آموزان انتخاب شود.

مهارت های معلم: معلم باید در استفاده از روش تدریس انتخابی مهارت داشته باشد.

 

 

 

روش های سنتی مبتنی بر ارائه محتوا توسط مدرس و پذیرش اطلاعات توسط دانش آموزان است. در این روش ها مدرس بیشتر به عنوان متخصص می شود و دانش آموزان نقش مشاهده کننده و گوش دهنده را دارند. روش‌ های سنتی شامل توضیحات، تمرین و تکرار می ‌شوند. این روش‌ ها معمولا در قالب کلاس‌ های درسی سنتی استفاده می ‌شوند. از معایب این روش تدریس می توان به مواردی همچون: عدم اطمینان از یادگیری دانش آموزان، یادگیری سطحی و فراموش شدن مطالب واز بین رفتن خلاقیت و ابتکار عمل دانش آموزان اشاره نمود.

 

 

روش تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم یا روش تدریس مبتنی بر ارائه مستقیم، به معنای انتقال مستقیم اطلاعات و مفاهیم از معلم به دانش آموزان است. در این روش معلم به صورت فعال محتوا را ارائه می ‌دهد و دانش ‌آموزان در حال گوش کردن و درک محتوا هستند. این روش برای ارائه اطلاعات پایه و مفاهیم اولیه مناسب است و در طول ارائه معلم می ‌تواند از ابزار های تدریسی متنوعی مانند تخته سیاه، نمونه‌ ها و تصاویر استفاده کند.

 

 

انتقال سریع اطلاعات: این روش به معلم امکان می ‌دهد تا اطلاعات را به سرعت و به صورت واضح به دانش‌ آموزان منتقل کند.

 

ساختار منسجم: استفاده از این روش می‌ تواند به ایجاد یک ساختار منسجم در فرآیند آموزش کمک کند که برای برخی دانش‌ آموزان مفید است.

 

مدیریت کلاس آسان: در این روش معلم کنترل بیشتری بر فرآیند آموزش دارد و می‌ تواند کلاس را بهتر مدیریت کند.

 

 

کمبود تعامل: این روش فرصت ‌های تعامل و مشارکت دانش ‌آموزان را محدود می‌ کند و ممکن است ایجاد فعالیت نکند.

 

کاهش مشارکت دانش‌ آموزان: دانش‌ آموزان ممکن است در این روش شرکت کمتری در فرآیند آموزش داشته باشند و از خود برای ارائه نظرات و سوالات بیشتر خودداری کنند.

 

تمرکز بیش از حد بر معلم: این روش ممکن است تنها معلم را به مرکز فرآیند آموزش تبدیل کند.

 

 

روش ‌های تدریس مبتنی بر تعامل به دانش ‌آموزان اجازه می‌ دهند تا در فرآیند آموزش فعالیت کنند و در تولید محتوا و ارائه نظرات شرکت کنند. در این روش تعامل بین دانش ‌آموزان و معلم و همچنین تعامل همکاران دانش ‌آموز با همدیگر افزایش می‌ یابد. روش‌ های تدریس مبتنی بر تعامل می ‌توانند شامل فعالیت ‌های گروهی، بحث و گفتگو، مطالعات موردی و پروژه ‌های گروهی باشند.

 

 

تشویق به فعالیت دانش ‌آموزان: دانش ‌آموزان در این روش قادر به فعالیت بیشتر در فرآیند آموزش هستند و این امر می‌ تواند به تمرکز و تعامل بیشتر آن ها منجر شود.

 

تقویت مهارت ‌های ارتباطی: این روش ارتباط بین دانش‌ آموزان و معلم را تقویت می‌ کند و می ‌تواند مهارت‌ های ارتباطی و همکاری را بهبود بخشد.

 

توسعه تفکر انتقادی: این روش به دانش ‌آموزان اجازه می ‌دهد تا نظرات خود را بیان کرده، بحث کنند و تفکر انتقادی خود را توسعه دهند.

 

 

نیاز به زمان بیشتر: این روش ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای بررسی و بحث موضوعات داشته باشد که ممکن است در برنامه درسی محدود شده باشد.

 

مدیریت کلاس دشوارتر: این روش می‌ تواند به چالش‌ هایی در مدیریت کلاس و کنترل فرآیند آموزش منجر شود، زیرا درگیری بیشتر دانش‌ آموزان وجود دارد.

 

نیاز به همکاری و هماهنگی: برای اجرای موثر این روش، نیاز به همکاری و هماهنگی بین معلم و دانش‌ آموزان وجود دارد که ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد.

 

 

روش تدریس مبتنی بر مساله محور، متمرکز بر حل مسائل و واقعیت های کاربردی است. در این روش دانش آموزان با تعریف و تجزیه و تحلیل مسائل و یافتن راه ‌حل‌ های مناسب مشارکت می‌ کنند. این روش معمولا از فعالیت‌ های گروهی، مطالعات موردی و پروژه ‌های کاربردی برای ارتقای مهارت ‌های عملی و تفکر انتقادی استفاده می‌ کند.

 

 

ارتباط با واقعیت های کاربردی

توسعه تفکر انتقادی و مهارت های مسئله محور

تشویق به همکاری و هماهنگی

ایجاد انگیزه و علاقه

 

 

نیاز به زمان بیشتر 

نیاز به منابع و جمع آوری اطلاعات

محدودیت در پوشش محتوا

تعامل گروهی محدود

 

 

روش تدریس انفرادی یا تدریس یک به یک به معنای ارائه آموزش و آموزشگری به یک فرد به صورت مستقیم و متمرکز است. در این روش یک معلم یا مربی به طور اختصاصی بر روی نیازها و مشکلات یک فرد تمرکز می ‌کند و آموزش را بر اساس موقعیت و خصوصیات فردی آن فرد ارائه می ‌دهد.

 

 

توجه و تمرکز فردی: در روش تدریس انفرادی، تمام توجه و تمرکز معلم یا آموزشگر بر روی یک فرد خاص قرار می ‌گیرد. این امر به فرد امکان می ‌دهد تا نیازها، قدرت‌، ضعف‌ ها و سبک یادگیری خود را به خوبی تشخیص دهد و به انطباق با آن ها برنامه ‌ریزی آموزشی کند.

 

سرعت و پیشرفت شخصی: با توجه به تمرکز ویژه روی یک فرد، روش تدریس انفرادی امکان پیشبرد سریع تر و بهتر از طریق روش های گروهی را فراهم می کند. فرد می تواند بر اساس نیازها و توانمندی های خود به سرعت یاد بگیرد و پیشرفت کند.

 

تنوع و انعطاف پذیری: در روش تدریس انفرادی، معلم یا آموزشگر می تواند به طور دقیق برنامه آموزشی را بر اساس نیازها و علاقه های فرد تنظیم کند. این امر به فرد امکان می دهد تا در مسیری که برای خود مطابق با علایق و هدف ها تعیین کرده است، پیش برود.

 

رفع مشکلات و ضعف ها: روش تدریس انفرادی به معلم یا آموزشگر امکان می دهد تا به طور مستقیم و عمیق بر روی ضعف ها و مشکلات فرد تمرکز کند و راهکار های مناسبی را برای رفع آن ارائه دهد. این ممکن است باعث افزایش اعتماد به نفس و توانایی های فرد شود.

 

ارتباط نزدیک: در روش تدریس انفرادی، فضا برای ایجاد ارتباط نزدیک و مستقیم بین معلم و فرد وجود دارد. این ارتباط نزدیک می تواند بهبود مستقیمی در فرآیند یادگیری و تدریس داشته باشد و فرد را تشویق کند تا درسی را بهتر فهمیده و بهترین عملکرد خود را از خود نشان دهد.

 

به طور کلی، روش تدریس انفرادی مزایا و فواید قابل توجهی دارد که می تواند به فرد کمک کند تا بهبود و پیشرفت بیشتری در یادگیری خود داشته باشد. با این حال همچنان نیاز به توجه به محدودیت ها و چالش های این روش وجود دارد، از جمله هزینه ‌های بالا و نیاز به زمان و تمرکز بیشتر از سوی معلم یا آموزشگر.

 

 

روش های فعال بر اشتراک گذاری دانش و فعالیت های فعال در فرآیند آموزش تاکید دارند. در این روش دانش آموزان به صورت فعال در فرآیند یادگیری شرکت می کنند. روش های فعال شامل گفتگو، بحث ها، سوال و پاسخ، مطالعه موردی و تمرینات عملی می ‌باشند. این روش‌ ها باعث می‌ شوند تا دانش‌ آموزان به طور فعال درک عمیق‌ تری از مفاهیم و موضوعات آموزشی داشته باشند.

 

 

روش های کار گروهی مبتنی بر همکاری و ارتباطات بین دانش آموزان است. شامل روش هایی مثل پروژه های گروهی، ارائه مشترک، حل مسئله و تمرین های گروهی می باشند. در این روش ها، دانش آموزان با همکاری و تعامل در یادگیری، مهارت ‌های ارتباطی و همکاری را تقویت می ‌کنند.

 

 

روش های فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل استفاده از فناوری های مختلف مانند رایانه، اینترنت، نرم افزارها و ابزارهای الکترونیکی در فرآیند آموزش است. این روش ها شامل آموزش آنلاین، ویدئو های آموزشی، نرم‌ افزار های تعاملی و ارزیابی آنلاین می‌ شوند. استفاده از فناوری در آموزش می‌ تواند تعامل بیشتری و فرصت‌ های یادگیری خلاقانه‌ تر را فراهم کند.

 

به طور کلی هر روش تدریس دارای مزایا و محدودیت های خود است. انتخاب روش تدریس مناسب باید بر اساس نیاز ها، محتوا، مخاطبان و شرایط محیط آموزشی صورت گیرد. می ‌توان از ترکیب مختلف روش‌ های تدریس برای بهینه ‌سازی فرایند آموزش استفاده کرد. هدف اصلی همیشه بهبود فرآیند یادگیری و ایجاد تجربه‌ آموزشی موثر و مفید برای دانش‌ آموزان است.

بیشتر بخوانید: نمره آزمون استخدامی آموزش و پرورش

نحوه تدریس در جلسه مصاحبه استخدام معلمان

جلسات مصاحبه معلمان فرصتی است که افراد متقاضی شغل معلمی توانایی ها و مهارت های خود در حوزه تدریس را به نمایش بگذارند. در این جلسات ارائه یک روش تدریس موثر و قابل فهم در محدوده زمانی کوتاه امری بسیار حیاتی است. در این بخش از مقاله توضیحاتی در رابطه با نحوه تدریس در جلسه مصاحبه استخدام معلمان پرداخته شده است.

 

تدریس در جلسات مصاحبه معلمان می تواند در محدوده زمانی کوتاه تا 10 دقیقه بهبود یافته و قابل فهم باشد، شرط اصلی موفقیت در این روند، تسلط بر روش های تدریس موثر است. استفاده از روش توضیحی، مثال ها و تجربیات واقعی، تصاویر و فعالیت های تعاملی می تواند به معلمان کمک کند تا مفاهیم را به صورت قابل فهم و جذاب به مصاحبه کنندگان انتقال دهند. با توجه به این روش ها، معلمان می توانند در جلسات مصاحبه آزمون استخدامی آموزش و پرورش، تدریس موثری ارائه دهند و نشان دهند که به عنوان معلمان، توانایی تسلط بر روش های تدریس را دارند.

 

همچنین در برخی مواقع ممکن است مصاحبه کنندگان در نقش دانش آموزان بازیگوش قصد برهم زدن نظم کلاس را داشته باشند، در چنین مواقعی معلم می بایست خونسردی خود را حفظ کرده و با اعتماد به نفس اقدام به کنترل اوضاع و ادامه دادن به درس نماید. همچنین در حین مصاحبه می بایست با مصاحبه کنندگان ارتباط برقرار کرده و از زبان بدن مناسب برای آموزش استفاده شود و به سوالات مصاحبه کنندگان به صورت واضح توضیح داده شود.

 

استفاده از روش توضیحی یکی از راهکار های موثر در جلسات مصاحبه معلمان است. در این روش معلم با استفاده از زبان ساده و قابل فهم، مفاهیم و مطالب را توضیح می دهد. این روش برای انتقال ایده ها و مفاهیم پیچیده به صورت ساده و قابل درک بسیار موثر می باشد. همچنین معلم می تواند با ارائه مثال های مرتبط و تجربیات شخصی، مفاهیم را به صورت عملی و زنده برای مصاحبه کنندگان تجسم کند. به طور کلی استفاده از فنون و اصول معلمی در جلسه مصاحبه بسیار پراهمیت می باشد، زیرا مصاحبه استخدامی فرصتی برای معلمان است تا توانایی های خود را به نمایش گذاشته و خود را به عنوان یک معلم مناسب برای این شغل معرفی کنند.

حتما بخوانید: سوالات مصاحبه آزمون استخدامی آموزش و پرورش

نمونه روش تدریس برای قبولی در استخدام فرهنگیان

در بخش های پیشین توضیحاتی در رابطه با انواع روش تدریس و فنون و اصول معلمی در جلسه مصاحبه استخدامی فرهنگیان ارائه شد. با توجه به اهمیت موضوع انتخاب روش تدریس مناسب در زمان مصاحبه استخدامی یا مصاحبه دانشگاه فرهنگیان، در این بخش از مقاله به بررسی نمونه روش تدریس برای قبولی در استخدام فرهنگیان پرداخته شده است. نمونه ای از روش تدریس تقسیم به شرح زیر می باشد:

 

 

ریاضیات پایه ششم - فصل 3 - جمع و تفریق اعداد اعشاری

 

 

دانش آموزان باید بتوانند اعداد اعشاری را تا دو رقم اعشار جمع و تفریق کنند.

دانش آموزان باید بتوانند از خط کش برای اندازه گیری و جمع و تفریق اعداد اعشاری استفاده کنند.

دانش آموزان باید بتوانند مسائل مربوط به جمع و تفریق اعداد اعشاری را حل کنند.

 

 

تعریف اعداد اعشاری

جمع و تفریق اعداد اعشاری تا دو رقم اعشار

استفاده از خط کش برای اندازه گیری و جمع و تفریق اعداد اعشاری

حل مسائل مربوط به جمع و تفریق اعداد اعشاری

 

 

فعالیت اول: دانش آموزان به صورت گروهی، اعداد اعشاری را تا دو رقم اعشار جمع و تفریق می کنند.

فعالیت دوم: دانش آموزان با استفاده از خط کش، اشیا مختلف را اندازه گیری می کنند و طول آن ها را جمع و تفریق می کنند.

فعالیت سوم: دانش آموزان مسائل مربوط به جمع و تفریق اعداد اعشاری را حل می کنند.

 

 

روش تدریس فعال: در این روش دانش آموزان در فرآیند یادگیری نقش فعال دارند و از طریق فعالیت های مختلف مانند بحث و گفتگو، حل مسئله، کار گروهی و پروژه های عملی به یادگیری می پردازند. در گام نخست معلم با پرسیدن سوالاتی از دانش آموزان، پیش زمینه آن ها را در مورد اعداد اعشاری فعال می کند. سپس با استفاده از روش های مختلف مانند ارائه توضیحات، نمایش فیلم و تصاویر و انجام فعالیت های عملی، درس را به دانش آموزان ارائه می دهد.

 

دانش آموزان به صورت انفرادی یا گروهی، فعالیت های مختلفی را برای تمرین جمع و تفریق اعداد اعشاری انجام می دهند. معلم با پرسیدن سوالاتی از دانش آموزان، مطالب تدریس شده را جمع بندی کرده و از طریق مشاهده فعالیت های دانش آموزان در حین تدریس، آن ها را ارزیابی می کند.

 

در حین تدریس معلمان می بایست از زبان بدن مناسب استفاده کرده و سعی بر برقراری ارتباط با دانش آموزان نمایند. آن ها باید به سطوح مختلف یادگیری توجه کرده و از مثال های واقعی و ملموس استفاده نمایند. با رعایت نکات ذکر شده معلمان می توانند در جلسه مصاحبه استخدام فرهنگیان موفق عمل کرده و شانس خود را برای استخدام افزایش دهند.

در ادامه بخوانید: اعلام نتایج مصاحبه آزمون استخدامی آموزش و پرورش

کارشناسان سامانه مشاوره هیوا آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص انواع روش تدریس را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی هیوا می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.

سوالات متداول

1- ✔️ انواع روش تدریس کدام است؟

✔️ روش تدریس از اصلی ترین عوامل در فرآیند آموزش می باشد و از انواع روش تدریس می توان به مواردی همچون: روش تدریس مبتنی بر تعامل، انتقال مستقیم، روش سنتی یا انتقال زبانی و... اشاره نمود. جهت مطالعه جزئیات بیشتر به متن مقاله مراجعه شود.

2- ✔️ روش تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم به چه صورت است؟

✔️ در این روش معلم به صورت مستقیم به انتقال اطلاعات و مفاهیم به دانش آموزان پرداخته و به صورت فعال به ارائه محتوا می پردازد. جزئیات بیشتر در متن مقاله موجود می باشد.

3- ✔️ در هنگام تدریس برای شرکت در مصاحبه استخدامی فرهنگیان چه نکاتی باید رعایت شود؟

✔️ معلمان در هنگام تدریس برای مصاحبه استخدامی می بایست از روش های تدریس جدید استفاده کرده و در مدت زمان کوتاه 10 دقیقه ای فرآیند آموزش را انجام دهند. توضیحات بیشتر در متن مقاله موجود می باشد.