انواع نظام تحصیلی

انواع نظام تحصیلی

تربیت و تحصیل در هر کشوری مسلما دستخوش نظام تحصیلی آن کشور می باشد. در صورتی که نظام تحصیلی مطابقت با اهداف نهایی و نیازهای واقعی یک جامعه تناسب نداشته باشد آن کشور نمی تواند اهداف بعدی شامل تربیت نیروی انسانی کارآمد و همچنین مطلوب در کشور را اجرایی نماید. در نتیجه نظام تحصیلی پل مهمی برای پیشرفت جوامع محسوب می شود.

 

برای پاسخ به این سوال که نظام تحصیلی من چیست می توان گفت بنابراین محققان آموزشی متناسب با نوع شناخت که از نسل جامعه دارند اقدام به طراحی انواع نظام تحصیلی براساس وضعیت تحصیلی هر دوره ای را دارند. عمده تحولات نظام تحصیلی بعد از انقلاب اسلامی بیشتر خود نمایی کرده است. بعد از تدوین سند ملی آموزش و پرورش، برنامه ریزان کشور تصمیم بر برقراری انواع نظام تحصیلی در کشور کردند.

 

تغییرات نظام تحصیلی شامل موارد مختلفی می باشد که انواع نظام تحصیلی از آخرین نظام تحصیلی موجود به بعد شامل نظام تحصیلی جدید 3-3-6 متوسطه، نظام سالی واحدی، نظام تحصیلی ترمی  واحدی ،نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه، نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه می باشد. داوطلبانی که انواع دیپلم نظام قدیم دارند می توانند برای تبدیل آن به نظام جدید اقدام نمایند. توصیه می کنیم داوطلبان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله زیر را نیز مطالعه نمایند.

بیشتر بخوانید: تطبیق دیپلم نظام قدیم به جدید

نظام تحصیلی جدید 3-3-6 متوسطه

نظام تحصیلی که فعلا در کشور برقرار است و به عنوان یکی از انوان نظام تحصیلی در مدارس پیگیری می شود، با عنوان نظام تحصیلی جدید 3-3-6 متوسطه نامگذاری شده است. در نظام تحصیلی جدید 3-3-6 دانش آموزان شش سال ابتدایی، سه سال راهنمایی (متوسطه اول) و سه سال دبیرستان (متوسطه دوم) را طی می نمایند. بعد از قبولی در پایه نهم وارد دوره متوسطه شده و پس از طی کردن پایه های تحصیلی دهم، یازدهم و دوازدهم در صورت قبولی در کلیه برنامه امتحانات نهایی، گواهینامه دیپلم دوازده ساله دریافت می نمایند.

 

در این نظام تحصیلی که یکی از بروزترین و مدرنترین انواع نظام تحصیلی در کشور می باشد، محتوای کتاب های درسی در سال تحصیلی 97-96 به طور قطع تغییر کرده و بدین ترتیب مقطع پیش دانشگاهی از دوره های تحصیلی در این نظام تحصیلی حذف شده است. یکی از مزیت های نظام تحصیلی 3-3-6 این است که شش سال  دوران تحصیلی ابتدایی به دو دسته سه سال اول و سه سال دوم تقسیم شده و قرار بر این است که در هر دسته دانش آموزان به دلیل وابستگی عاطفی با یک معلم امور تحصیلی را پیگیری نمایند.

 

همچنین در ادامه مزیت ها می توان به تمرکز وزارت آموزش و پرورش بر دوران ابتدایی اشاره کرد که از آن نظام به عنوان یکی از مهمترین انواع دیپلم و نظام تحصیلی و همچین کلیدی در شکل گیری شخصیت و روابط اجتماعی دانش آموزان بیان می شود. همچنین می توان از تاثیر ششم ابتدایی برای جلوگیری از مشکل افت تحصیلی بیان کرد. در این نظام تحصیلی دانش آموزان در حین ورود به مقطع متوسطه دوم، رشته تحصیلی خود را براساس هدایت تحصیلی انتخاب می نمایند.

حتما بخوانید: آخرین مدرک تحصیلی دبیرستان

نظام تحصیلی سالی واحدی

ایجاد و راه اندازی هر نظام تحصیلی جدید مسلما مشکلات و معایب نظام تحصیلی قبل را برطرف می نماید. نظام سالی واحدی که یکی دیگر از انواع نظام تحصیلی می باشد، از سال 1380 در کشور ایجاد شده و تا سال 1399 فارغ التحصیل از این نظام وجود داشت. این نظام تحصیلی به این صورت بود که دانش آموزان در مهر ماه وارد مدارس شده و در خرداد ماه کارنامه امتحان نهایی را دریافت می کردند. این نظام که به عنوان یکی از رایج ترین انواع نظام تحصیلی در کشور می باشد، به دو دوره نظام سالی واحدی متوسطه و نظام سالی واحدی پیش دانشگاهی تقسیم می شود.

 

 

دانش آموزان پس از طی دوره راهنمایی وارد این دوره شده و پس از طی سه سال دیپلم دریافت می کردند در واقع طول دوره تحصیلی از اول ابتدایی تا پایان دیپلم 11 سال می باشد. 

 

نظام سالی واحدی پیش دانشگاهی این دوره در طی یک سال به اتمام می رسد و برای دانش آموزانی که قصد دریافت مدرک پیش دانشگاهی برای شرکت در کنکور داشتند ضروری بود.

 

جزییات نظام تحصیلی سالی واحدی به  5 سال مقطع ابتدایی، 3  سال راهنمایی، 3 سال دبیرستان و یک سال مقطع پیش دانشگاهی می باشد. 

 

داوطلبان پس دریافت دیپلم لازم است در فرم ثبت نام کنکور سراسری برخی اطلاعات را وارد نمایند تا مراحل ثبت نام آن ها به درستی انجام شود. کد عنوان دیپلم، کد رایانه ای دیپلم فنی کار دانش و کد منطقه دیپلم از جمله کدهایی است که می بایست توسط دانش آموزان در فرم ثبت نام وارد شود. توصیه می کنیم متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله زیر را نیز مطالعه نمایند.

بیشتر بخوانید: کد عنوان دیپلم

نظام تحصیلی ترمی واحدی

یکی دیگر از انواع نظام تحصیلی در کشور که  قبل از نظام سالی واحدی بوده و از سال 1372 تا سال 1395 امکان فارغ التحصیلی وجود داشت به عنوان نظام تحصیلی ترمی واحدی بود. در نظام ترمی واحدی سال تحصیلی در سه ترم به اتمام می رسید. ترم اول از مهر ماه تا دی ماه، ترم دوم از بهمن ماه تا خرداد ماه و ترم تابستان از تیرماه تا شهریور ماه سپری می شد. مطابق نظام تحصیلی سالی واحدی، این نظام هم به دو دوره تقسیم می شود که شامل نظام سالی ترمی واحدی متوسطه و نظام سالی واحدی پیش دانشگاهی تقسیم می شود.

 

 

دانش آموزان پس از طی دوره راهنمایی وارد این دوره شده و پس از طی سه سال دیپلم دریافت می کردند در واقع طول دوره تحصیلی از اول ابتدایی تا پایان دیپلم به طول 11  سال می باشد. داوطلبان پس از 11 سال دیپلم نظام سالی/ترمی واحدی را دریافت می کردند.

 

 

این نظام که از انواع نظام تحصیلی یک ساله بوده که دانش آموزان این دوره را در طی یک سال به اتمام می رساندند و دارای دو ترم در سال بود. این دوره برای دانش آموزانی که قصد دریافت مدرک پیش دانشگاهی برای شرکت در کنکور داشتند ضروری بود.

 

همانطور که انواع نظام تحصیلی دارای مزایایی می باشد مسلما معایبی هم خواهند داشت. یکی از مشکلات اصلی در این نظام تحصیلی این بود که دانش آموزان در صورت عدم قبولی در یک یا چند درس می توانستند وارد مقاطع بالاتر شده و همین موضوع باعث حضور دانش آموزان با پایه های ضعیف تر در مقاطع بالا بود.

حتما بخوانید: سایت سامانه کد سوابق تحصیلی آموزش پرورش

 

نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه

یکی از انواع نظام تحصیلی که به عنوان نظام تحصیلی قدیمی هم بیان می شود نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه می باشد. این نظام تحصیلی از سال 1353 در کشور آغاز شده و از سال 1356 اولین گروه دانش آموزان در آن فارغ التحصیل شدند. این نظام تا سال 1379 در کشور برقرار بود. این نظام که به عنوان نظام قدیم 4 ساله هم بیان می شود در واقع شامل 5 سال ابتدایی، 3 سال راهنمایی و 4 سال متوسطه بود.

 

این سیستم تحصیلی به عنوان سیستم 4-3-5 تا سال 1378 در مدارس کشور اجرا شد. در واقع این نظام به عنوان یکی از انواع نظام تحصیلی می باشد که در آن دوره پیش دانشگاهی و دوره متوسطه با همدیگر ادغام شده بودند و پس از طی 4 سال متوسطه، دانش آموزان مدرک دیپلم را دریافت می کردند.

 

این نظام به صورت پایه ای بود و دانش آموزان پس از دوره راهنمایی وارد دوره متوسطه می شدند. دانش آموزان باید هر سال تمام دروس آن سال را قبول شده و اگر در تابستان موفق به قبولی نمی شدند بایستی آن پایه را تکرار می کردند و در نهایت پس از قبولی در مقطع چهارم متوسطه به دانش آموزان مدرک دیپلم اعطا می شد.

بیشتر بخوانید: ترمیم معدل دیپلم و پیش دانشگاهی در کنکور سراسری

 

نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه

یکی دیگر از انواع نظام تحصیلی، نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه می باشد. این نظام تحصیلی، به دو دوره ابتدایی و متوسطه تقسیم شده که هر یک از این دوره ها شامل 6 سال تحصیلی بود. این نظام که از قدیمی ترین انواع نظام تحصیلی می باشد،  از سال 1341 در کشور آغاز شده و آخرین ورودی های آن در سال 1353 بودند.

 

سیستم تحصیلی 6 ساله به عنوان سیستم 6-6 در مدارس کشور اجرا شد. در واقع در این نظام تحصیلی دوره پیش دانشگاهی و دوره متوسطه با همدیگر ادغام شده بودند و پس از طی 6 سال متوسطه، دانش آموزان مدرک دیپلم را دریافت می کردند.

 

این نظام تحصیلی به عنوان انواع نظام تحصیلی پایه ای بوده و در هر سال باید دانش آموزان در تمام دروس آن قبول می شدند و در صورتی که در تابستان موفق به قبولی نشده بودند بایستی آن پایه را تکرار می کردند. در نتیجه بعد از قبولی در پایه ششم متوسطه، دانش آموزان گواهینامه دیپلم را دریافت می کردند.

حتما بخوانید: تاثیر معدل در کنکور

 

نظام تحصیلی من چیست؟

یکی از مهمترین سوالات دانش آموزان در زمان ثبت نام کنکور، این است که نظام تحصیلی من چیست؟ لازم به ذکر است که اطلاع از نوع نظام تحصیلی برای دریافت کد سوابق تحصیلی در زمان ثبت نام کنکور سراسری و همچنین تاثیر آن در نتیجه رتبه و نمره داوطلب می باشد. برای پاسخ به سوال نظام تحصیلی من چیست؟ باید چندین فاکتور مورد بررسی قرار گیرد.

 

 اولین مولفه برای پاسخ به سوال نظام تحصیلی من چیست؟ بررسی سال ورود به مدرسه می باشد. با توجه به شروع و پایان دوره نظام تحصیلی می توان براساس تاریخ ورود به مدرسه نوع نظام را تشخیص داد. در جدول زیر به صورت کامل خلاصه تمامی انواع نظام تحصیلی در کشور به صورت کامل بیان شده است که داوطلبان می توانند براساس آن نوع نظام تحصیلی را تشخیص داده تا در ادامه بتوانند جواب سوال نظام تحصیلی من چیست را داده باشند.

 

نظام تحصیلی		سال شروع	سال پایان	سال آخرین گروه	ویژگی
نظام تحصیلی متوسه 3-3-6		1398	در جریان	در جریان	پایه دهم، یازدهم و دوازدهم/  سه ساله/ واحدی
نظام سالی واحدی	متوسطه	1381	1397	1399	پایه اول، دوم و سوم متوسطه/ سالی واحدی
	پیش دانشگاهی	1382	1398	1400	پیش دانشگاهی/ یک ساله/ سالی واحدی
نظام ترمی واحدی	متوسطه	1373	1381	1389	پایه اول، دوم و سوم متوسطه/ ترمی واحدی
	پیش دانشگاهی	1374	1382	1390	پیش دانشگاهی/ یک ساله/ ترمی واحدی
نظام 4 ساله		1353	1374	1378	پایه اول تا چهارم متوسطه / 4 ساله
نظام 6 ساله		1341	1353	1356	پایه اول تا ششم متوسطه / 6 ساله

 

همانطور که از جدول بالا مشخص است اولین نظام تحصیلی در کشور نظام تحصیلی 6 ساله بوده که آخرین تاریخ فارغ التحصیلان این نظام در سال 1353 بود. این نظام دارای دو دوره تحصیلی 6 ساله ابتدایی و متوسطه بوده که بعد از اتمام دوره تحصیلی 6 ساله متوسطه دانش آموزان مدرک دیپلم دریافت می کردند. این نظام در سال 1356 به طور کلی منسوخ و تبدیل به نظام تحصیلی 4 ساله شد.

 

نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه که از سال 1353 شروع و در سال 1374 آخرین ورودی ها این نظام بود. در حالت کلی در سال 1378 این نظام تبدیل به نظام ترمی واحدی شد. در نظام ترمی واحدی مقطع دبیرستان دارای دوره سه ساله متوسطه بود که اولین ورودی آن در سال 1373 و آخرین ورود آن سال 1381 بود که تا 1389 آخرین فارغ التحصیلان آن در این نظام تحصیلی تحصیل می کردند. این نظام دارای دوره پیش دانشگاهی هم بود که از سال 1374 اولین ورودی و سال 1382 آخرین نسل آن فارغ التحصیل شدند.

 

به دلیل ضعف های نظام ترمی واحدی در ادامه نظام سالی واحدی به وجود آمد که دارای دو دوره متوسطه و پیش دانشگاهی بود که نظام سالی واحدی نیز دارای دو دوره دبیرستان سه ساله متوسطه و پیش دانشگاهی برقرار بود که اولین ورودی دوره متوسطه از سال 1381 تا سال 1397 به عنوان آخرین ورودی های آن بود که در سال 1399 به اتمام رسید و همچنین دوره پیش دانشگاهی آن نیز برای اولین ورودی ها از سال 1382 شروع و در سال 1398 آخرین ورودی این نظام تحصیلی بود که در سال 1399 به اتمام رسید.

 

نظام تحصیلی 3-3-6 که به عنوان نظام تحصیلی فعلی می باشد از سال 1398 شروع شده که دوره پیش دانشگاهی در آن حذف شده است. دانش آموزان بعد از اتمام دوره راهنمایی براساس هدایت تحصیلی نسبت به انتخاب رشته تحصیلی دبیرستان اقدام نموده و بعد از سه سال فارغ التحصیل و مدرک انواع دیپلم دریافت می نمایند.

 

در نظر داشته باشید مشاوران سامانه مشاوره تحصیلی هیوا آماده هستند تا به تمام سوالات شما درباره انواع دیپلم و نظام تحصیلی پاسخ دهند. شما می توانید با استفاده از سامانه مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا با مشاوران حرفه ای این مرکز در ارتباط باشید. همچنین می توانید با عضویت در کانال تلگرام و دنبال کردن صفحه اینستاگرام کنکور سراسری هیوا از آخرین اخبار و تغییرات این حوزه مطلع گردید.

در ادامه بخوانید: کد دانش آموزی

سوالات متداول

1- ✔️ انواع نظام تحصیلی در کشور چیست؟ 

✔️ انواع نظام تحصیلی در کشور به چند نظام تحصیلی مختلف تقسیم می شود که جزییات آن در مقاله به صورت کامل توضیخ داده شده است.

2- ✔️ نظام تحصیلی 3-3-6 به چه صورتی است؟

✔️ نظام تحصیلی 3-3-6 بدون گذراندن دوره پیش دانشگاهی می باشد که برای اطلاع از جزییات آن به مقاله مراجعه شود.

3- ✔️ از کجا باید تشخیص داد که نظام تحصیلی من چیست؟ 

✔️ برای تشخیص نوع نظام تحصیلی باید سال ورود به مدرسه در نظر گرفته شود که جزییات مربوط به نوع نظام تحصیلی در مقاله بیان شده است.