روش های خلاصه نویسی

انواع روش های خلاصه نویسی

روش های متعددی برای انجام خلاصه نویسی وجود دارند که می بایست طبق سلیقه و راحتی آنها را انتخاب کرد. خلاصه نویسی در انواع توصیفی و ارزشیابی انجام می شود. نوع توصیفی خلاصه نویسی به این معنا است که نویسنده درکی از آنچه مورد مطالعه قرار داده است بیان می کند. نوع ارزشیابی زمانی کاربرد دارد که نویسنده متن اصلی را از نظر سودمندی، اعتبار و قدرت استدلال و... مورد بررسی قرار داده و خلاصه ای از آن ارائه دهد.

 

انجام ساده تر خلاصه نویسی مستلزم آشنایی با انواع روش های خلاصه نویسی است. این روش ها به شما طریقه صحیح انتخاب متن و کاهش آن را در کمترین تعداد کلمه آموزش می دهند و بر اساس نوع محتوایی که باید خلاصه شود و آنچه مورد انتظار خوانندگان است انتخاب می شوند.

 

به طور کلی خلاصه نویسی روشی برای به خاطر سپردن مطالب با تغییر لحن به زبان خود و استفاده از کلمات هم معنی با حفظ نکات و کلمات کلیدی است که به اشکال مختلف انجام می شود. برخی با کشیدن خط زیر متون مهم یا رنگی و هایلایت کردن آن و برخی با حاشیه نویسی در کتاب به خلاصه برداری می پردازند.

انواع آموزش روش های دیگر خلاصه نویسی را می توان به صورت زیر معرفی کرد:

 

سر فصل نویسی: سر فصل نویسی که ساده ترین روش خلاصه نویسی است به معنای یادداشت نکات کلیدی هر بخش از متن مورد مطالعه و نوشتن چند خط در مورد هر یک از این کلمات کلیدی است.

 

یادداشت برداری کرنل: در این روش مطابق جدول زیر یک صفحه 4 قسمتی شامل بخش های موضوع، کلمات کلیدی و توضیحات و در نهایت خلاصه مطلب تهیه می شود.

 

موضوع:

توضیحات و نکات مهم:

خلاصه تمام مطالب:

 

همان طور که مشاهده می شود، ابتدا در این جدول لازم است داوطلبان در ابتدا موضوع مورد مطالعه خود را وارد کنند و سپس کلمات کلیدی مربوط به بخش های این موضوع را بنویسند. به این دلیل که این کلمات سبب یادآوری مفهوم کلی متن اصلی خواهند شد از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در ادامه توضیحات مربوط به هر یک از کلمات کلیدی را نوشته و در نهایت خلاصه و گزارش کلی از متن مورد مطالعه خود یادداشت کنند.

 

نقشه کشی ذهنی یا درخت حافظه: این روش به تهیه خلاصه با استفاده از کلمات کلیدی به شکل شاخه های درخت و به صورت رنگی می پردازد. به این معنا که مطالبی که اولویت کمتری دارند در شاخه های پایینی نوشته می شوند. ابتدا به انتخاب موضوع پرداخته و با مطالعه جزئی تر کلمات کلیدی مهم را در شاخه های اصلی درخت بنویسند. این عمل را به قدری تکرار کرده تا تعداد شاخه ها افزایش یافته و خلاصه نویسی آن ها تکمیل شود.

 

درست کردن اسلاید: یکی دیگر از روش های خلاصه نویسی تهیه اسلاید با استفاده از پاورپوینت است. این روش بیشتر در کنفرانس ها با نوشتن نکات مهم موضوع کنفرانس مورد استفاده قرار می گیرد.

 

حتی اگر تجربه‌ زیادی در مطالعه کتاب های گوناگون داشته باشید، پس از مدتی قطعا با کتابی برخورد خواهید کرد که فهم مطالب آن برای شما مشکل است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه خواندن یک کتاب مشکل می توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید. 

بیشتر بخوانید: چگونه یک کتاب مشکل را مطالعه کنیم

مراحل خلاصه نویسی

خلاصه نویسی یکی از انواع یادداشت برداری است که برای تبدیل نوشته به زبان ساده تر و کوتاه تر مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه بهترین خلاصه می بایست مراحل خلاصه نویسی به دقت انجام شوند. این مراحل شامل موارد زیر هستند:

 

تهیه ابزار مناسب برای خلاصه نویسی و استفاده از چند رنگ مختلف برای انجام آن

 

مطالعه مطلب مورد نظر به تعداد حداقل دو بار برای داشتن دید کلی

 

استفاده از یکی از روش های نام برده شده در بندهای پیشین این مقاله

 

نگارش خلاصه به زبان عامیانه و خودمانی به صورت مرتب و منظم به گونه ای که برای خود قابل فهمیدن باشد.

 

باز خوانی و مرور خلاصه پس از تکمیل آن

 

رعایت برخی نکات در مراحل خلاصه نویسی حائز اهمیت است. از جمله این که داوطلبان نباید نگران حجم خلاصه نویسی خود باشند و بدانند که به مرور حجم آن کمتر خواهد شد، اما این را در نظر داشته باشند که از توضیح بیش از اندازه بپرهیزند و صرفا نکات مهم را یادداشت کنند. پس از پایان خلاصه نویسی، فضای کافی برای ویرایش قرار داده چرا که در صورت بازبینی ممکن است نکات جدیدی به آن اضافه شود.

بیشتر بخوانید: چگونه برای کنکور برنامه ریزی کنیم

اهمیت خلاصه نویسی

طبق تحقیقات علمی یکی از مهم ترین و موثرترین راه های افزایش حافظه و یادگیری، نوشتن است. انسان با مطالعه یک مطلب به درک اجمالی از آن می رسد و با نوشتن و خلاصه برداری مطلب مورد مطالعه بخش زیادی از یادگیری شکل می گیرد. خلاصه های هر فرد منحصر به خود او است، به این دلیل که ممکن است متن مطالعه شده یکسان باشد اما از نظر هر فرد بخش های مهم متن متفاوت باشند.

 

اهمیت خلاصه نویسی زمانی مشخص می شود که فرد نیاز به مرور و جمع بندی دارد، اما فرصت کافی برای مطالعه کامل منبع نداشته باشد. بنابراین برای داشتن خلاصه های کامل لازم است پیش خوانی کرده و از توضیحات اضافه بپرهیزند. در نهایت پس از تکمیل خلاصه برداری، آن را بازخوانی کرده و در صورت نیاز به ویرایش آن بپردازند.

 

در انجام خلاصه نویسی بهتر است که داوطلبان از جذابیت های تصویری استفاده کرده و توجه داشته باشند که مزایای خلاصه نویسی به قدری زیاد است که بهتر است بی نقص انجام شود. از مزایای خلاصه نویسی می توان موارد زیر را نام برد:

 

مرور آسان

 

یادگیری بهتر

 

عدم نیاز به مطالعه کامل کتاب

 

انگیزه بیشتر برای مرور

 

افزایش دقت به هنگام مطالعه

 

کاهش استرس به خصوص در خلاصه نویسی دروس دوران مطالعه برای کنکور سراسری

 

کاهش حجم متن مورد مطالعه

 

تبدیل متن به مطالب منظم و دسته بندی شده

 

مرور مطالب در زمان انجام خلاصه برداری برای افزایش یادگیری

 

دانش آموزانی که از نحوه مطالعه درسی خود راضی نبوده و یا به فکر بهتر شدن در مطالعه دروس خود می باشند، برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانند مقاله زیر را مطالعه نمایند.

بیشتر بخوانید: نحوه مرور مطالب درسی برای کنکور

نحوه جمع بندی خلاصه نویسی

خلاصه نویسی می بایست به روشی که در ذهن ماندگارتر است انجام شود. خلاصه نویسی در دوران کنکور یکی از کاربردی ترین و حائز اهمیت ترین وظایفی است که داوطلبان دارند، اما نحوه خلاصه نویسی دروس عمومی و اختصاصی کاملا متفاوت هستند.

 

خلاصه برداری از دروس عمومی نه به صورت درس به درس بلکه به صورت مبحث به مبحث و موضوعی انجام می شود، اما در دروس اختصاصی از جمله ریاضی و فیزیک نوشتن فرمول ها کافی است. هر دانش آموزی هنگام مطالعه باید از خلاصه نویسی استفاده کند به این دلیل که، اهمیت این خلاصه ها در زمان جمع بندی مشخص خواهد شد. پس از انجام خلاصه نویسی برای سهولت در یادگیری بهتر مطالب، می توان در دوران جمع بندی از این خلاصه ها نیز استفاده کرد.

 

برای مرور و دوره خلاصه های نوشته شده باید جمع بندی خلاصه نویسی های انجام شده به بهترین شکل ممکن صورت بگیرد. نحوه جمع بندی خلاصه نویسی به این صورت است که پس از پایان نت برداری هر درس، یک جمع بندی کلی از آن ارائه داده و آن را ابتدای خلاصه قرار دهند تا در دوران جمع بندی با مرور آن کلیه مطالب برای شما یادآوری شود.

 

در نظر داشته باشید مشاوران سامانه مشاوره تحصیلی هیوا آماده هستند تا به تمام سوالات شما درباره روش های خلاصه نویسی پاسخ دهند. شما می توانید با استفاده از سامانه مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا با مشاوران حرفه ای این مرکز در ارتباط باشید. همچنین می توانید با عضویت در کانال تلگرام و دنبال کردن صفحه اینستاگرام کنکور سراسری هیوا از آخرین اخبار و تغییرات این حوزه مطلع گردید.

در ادامه بخوانید: برنامه ریزی برای کنکور 1401

سوالات متداول

1- ✔️ هدف از خلاصه نویسی چیست؟

✔️ با توجه به متن مقاله، خلاصه نویسی در راستای نوشتن نکات کلیدی به زبان ساده و خلاصه انجام می گیرد تا در زمان مورد نیاز به راحتی قابل مرور باشد.

2- ✔️ روش های خلاصه نویسی یه چه صورتی است؟

✔️ با توجه به متن مقاله، خلاصه نویسی از روش هایی مانند یادداشت برداری کرنل، سرفصل نویسی و ... انجام پذیر است. توضیحات بیشتر در متن مقاله قرار دارد.

3- ✔️ چه زمانی اهمیت خلاصه نویسی مورد توجه قرار می گیرد؟

✔️ اهمیت خلاصه نویسی زمانی مشخص می شود که نیاز به مرور و جمع بندی دارید، اما فرصت کافی برای مطالعه کامل نداشته باشید. توضیحات بیشتر در متن مقاله موجود می باشد.